
Osoby mieszkające w Niemczech, które nie posiadają niemieckiego obywatelstwa, ale pracują i osiągają dochód, mają określone obowiązki podatkowe. Traktowanie podatkowe różni się między nieograniczoną a ograniczoną odpowiedzialnością podatkową – ale kiedy stosuje się który przypadek? Osoba mieszkająca w Niemczech i tam osiągająca dochód podlega nieograniczonej odpowiedzialności podatkowej. Oznacza to, że wszelkie dochody z całego świata muszą być opodatkowane w Niemczech. Pracownicy z zagranicy, którzy na przykład pracują w Niemczech, ale nadal mieszkają w swoim kraju, w większości przypadków są uważani za osoby podlegające ograniczonej odpowiedzialności podatkowej. W tych sytuacjach opodatkowane są jedynie dochody pochodzące z niemieckich źródeł. Ten artykuł dostarcza ważnych szczegółów na temat tego tematu i pokazuje polskim pracownikom w Niemczech, na co powinni zwrócić uwagę w kwestii podatków.
Kiedy obcokrajowiec jest podatny w Niemczech?
Każdy, kto pracuje w Niemczech, bez względu na to, czy jest to obywatelstwo krajowe czy obcokrajowcy, zasadniczo podlega obowiązkowi zapłaty podatku dochodowego w tym kraju. Obywatelstwo nie ma znaczenia, podobnie jak charakter zatrudnienia, czy to w międzynarodowej korporacji, czy w rodzinnej restauracji. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownicy są tymczasowo wysyłani do Niemiec przez zagranicznego pracodawcę na okres krótszy niż pół roku: w takim przypadku odpowiedzialność podatkowa pozostaje w kraju macierzystym pracownika. Ten przepis jest określony przez tzw. regułę 183-dniową, w której w tym czasie również nie są pobierane składki na ubezpieczenie społeczne w Niemczech.
W przypadku pracowników sezonowych, pracowników migrujących oraz pracowników dojeżdżających, którzy zazwyczaj przyjeżdżają z krajów UE na krótkie okresy pracy do Niemiec, stosuje się ograniczoną odpowiedzialność podatkową, która dotyczy tylko dochodów osiąganych w Niemczech. W tym przypadku zamiast elektronicznej karty podatkowej otrzymują specjalne zaświadczenie zawierające wszystkie niezbędne cechy podatkowe do potrącenia podatku dochodowego od wynagrodzenia. Specjalne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Niemcami a wieloma krajami na świecie zapewniają, że dochody pracowników zagranicznych w Niemczech mogą być opodatkowane, niezależnie od długości pobytu.
Dla pracowników z krajów spoza umów, w tym wielu uchodźców z państw afrykańskich lub z Afganistanu, obowiązują bardziej skomplikowane zasady opodatkowania. Posiadanie pozwolenia na pracę i tym samym możliwość opodatkowania w Niemczech wymaga tu statusu uznawanego uchodźcy. Jak tylko takie zezwolenie zostanie wydane, podlegają opodatkowaniu dochody ze wszystkich źródeł na całym świecie, o ile pobyt w Niemczech przekracza sześciomiesięczny okres. W przypadku krótszych pobytów obowiązek podatkowy pozostaje w kraju pochodzenia. Ważne jest również to, że osoba, która zachowuje miejsce zamieszkania za granicą i jednocześnie przyjeżdża do Niemiec na dłuższy okres pracy, może być zobowiązana do zapłaty podatków w obu krajach.
Czy polscy pracownicy w Niemczech mogą złożyć zeznanie podatkowe?
Polski pracownicy w Niemczech stoją przed wyzwaniem zrozumienia i wypełnienia obowiązków podatkowych. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie osoby pracujące w Niemczech, niezależnie od swojego obywatelstwa, są objęte obowiązkiem podatkowym. Dotyczy to również dochodów pracowników zagranicznych, jeśli mają oni w Niemczech placówkę lub są wysyłani przez pracodawców w ramach określonych umów. Decydujące jest również, czy pracownicy są uważani za osoby objęte nieograniczonym lub ograniczonym obowiązkiem podatkowym:
Nieograniczony obowiązek podatkowy zachodzi, gdy polski pracownik ma miejsce zamieszkania w Niemczech lub przebywa tu dłużej niż sześć miesięcy, i oznacza obowiązek podatkowy od całego dochodu światowego. W przypadku ograniczenia obowiązku podatkowego, zazwyczaj gdy pobyt trwa mniej niż sześć miesięcy, opodatkowane są tylko dochody z Niemiec. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami określa, gdzie leży prawo do opodatkowania, aby uniknąć podwójnego opodatkowania. Polski pracownicy mogą i powinni więc złożyć zeznanie podatkowe w Niemczech, jeśli osiągają tutaj dochody, aby wypełnić swoje obowiązki podatkowe i skorzystać z ewentualnych ulg podatkowych, na przykład z ulg podatkowych związanych z rodziną.
Która klasa podatkowa obowiązuje dla pracowników zagranicznych?
Dla pracowników zagranicznych mających miejsce zamieszkania w państwie UE obowiązują specjalne przepisy dotyczące klasy podatkowej i kwoty wolnej od podatku dla dzieci w Niemczech. Pracownicy zagraniczni mogą zatem skorzystać z pełnej kwoty wolnej od podatku dla dzieci, jeśli ich partner życiowy nie jest podatny w Niemczech. Dodatkowo, specjalne warunki pozwalają pracownikom zagranicznym korzystać z klasy podatkowej III, nawet jeśli partner życiowy mieszka w UE. Przepis ten stosuje się, gdy 90 procent dochodu rodzinengo jest uzyskiwane w Niemczech lub dochód partnera za granicą nie przekracza dwukrotności niemieckiej kwoty wolnej od podatku. Te przepisy dotyczące podatku dochodowego mają na celu zapewnienie uczciwości podatkowej dla pracowników pracujących za granicą w ramach UE oraz sprawiedliwego opodatkowania wynagrodzenia za pracę.
Który urząd skarbowy jest odpowiedzialny za polskich pracowników dojeżdżających do pracy za granicą?
Od 1 stycznia 2020 roku pracownicy mieszkający poza granicami Niemiec muszą być również zarejestrowani w systemie Elektronicznych Meritów Podatkowych (ELStAM). Aby to zrobić, pracownik musi złożyć w odpowiednim urzędzie skarbowym “Wniosek o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej dla osób niewymeldowanych”. Po otrzymaniu numeru identyfikacji podatkowej te informacje oraz dane dotyczące podatku dochodowego są udostępniane zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy w formie elektronicznej.
Dla pracowników, którzy chcą skorzystać z określonych warunków podatkowych, takich jak umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub określona klasa podatkowa, konieczne jest złożenie osobnego wniosku w ich urzędzie skarbowym. Urząd skarbowy, który jest odpowiedzialny za miejscowość, w której znajduje się placówka pracodawcy, nazywany jest urzędem skarbowym placówki. Wynikające z tego zaświadczenie jest ważne przez określony czas i musi być ponownie złożone po jego wygaśnięciu, aby nadal korzystać z określonych korzyści podatkowych.
Co potrzebuję do złożenia deklaracji podatkowej w Niemczech?
Aby przygotować deklarację podatkową w Niemczech, ważne jest, aby były dostępne wszystkie niezbędne dokumenty i dowody zawierające ogólne informacje o osobie, zarobkach oraz sytuacji finansowej. Istotne są tutaj między innymi zaświadczenia o dochodach, obejmujące nie tylko pensję, ale także dochody z wynajmu i dzierżawy, jeśli dotyczy. Koszty związane z pracą lub najmem, które można ująć w kosztach uzyskania przychodów, również powinny być udokumentowane. Osoby mające dzieci potrzebują także odpowiednich dokumentów, na przykład do ubiegania się o zasiłek rodzinny. Wydatki specjalne, takie jak składki ubezpieczeniowe czy datki, oraz nadzwyczajne obciążenia w szczególnych warunkach życia i informacje o ewentualnym zwolnieniu z pracy również należą do tego.
Czy jest to karalne, jeśli ktoś nie złoży deklaracji podatkowej?
Pytanie, czy niezłożenie deklaracji podatkowej jest karalne, zależy od dokładnych okoliczności: Jeśli urząd skarbowy żąda deklaracji podatkowej i nie otrzymuje odpowiedzi, może nałożyć grzywnę. Począwszy od kwot między 100 a 500 euro, może ona znacznie wzrosnąć w przypadku powtarzających się zaniedbań, sięgając nawet 25 000 euro. Niespłacone grzywny mogą w ostateczności prowadzić nawet do przymusowego aresztu zastępczego. Jeśli deklaracja podatkowa nadal nie zostanie złożona, urząd skarbowy oszacuje dochód – często na niekorzyść podatnika. Sprzeciw wobec takich szacunków powinien być szybki i najlepiej składany razem z dostarczoną później deklaracją podatkową.
Uchylanie się od podatku, czyli celowe ukrywanie informacji podatkowych w celu oszczędności podatkowych, jest przestępstwem, które może prowadzić do grzywien lub kar pozbawienia wolności. Unikanie składania deklaracji podatkowej z taktycznych powodów potencjalnie podpada pod ten zarzut, zwłaszcza gdy w grę wchodzi zamiar. Większość skazań kończy się grzywnami, a kary więzienia często są zawieszane. Dochodzi do tego dodatkowe opłaty, odsetki i kary za zwłokę. W związku z tym rozsądne jest jak najszybsze i przede wszystkim transparentne załatwienie spraw podatkowych, aby uniknąć dalszych problemów z urzędem skarbowym.
Kto w Niemczech nie musi składać deklaracji podatkowej?
W Niemczech złożenie deklaracji podatkowej nie jest obowiązkowe dla wszystkich. Szczególnie pracownicy zatrudnieni w klasie podatkowej I, którzy otrzymują wyłącznie dochody z pracy niezależnej, oraz małżeństwa opodatkowane według kombinacji klas podatkowych IV/IV – o ile nie wybiorą metody faktorowej – w wielu przypadkach są zwolnieni z tego obowiązku. Ich dochody uznane są już z góry za opodatkowane, co często oznacza, że nie jest konieczne składanie deklaracji podatkowej do urzędu skarbowego. Niemniej jednak, dobrowolne złożenie deklaracji podatkowej może być opłacalne dla tej grupy osób, ponieważ w wielu przypadkach pojawiają się możliwości zwrotu podatku. Pomimo braku wyraźnego wezwania ze strony urzędu skarbowego, dobrowolne złożenie deklaracji podatkowej może więc przynieść korzyści finansowe.
Dla obcokrajowców z państw UE pracujących w Niemczech obowiązują specjalne przepisy dotyczące składania deklaracji podatkowej. Nawet jeśli pracują w Niemczech i otrzymują wynagrodzenie, może się zdarzyć, że nie są zobowiązani do złożenia deklaracji podatkowej w określonych okolicznościach:
- Ograniczona podległość podatkowa: Jeśli pracownicy nie mają w Niemczech miejsca zamieszkania ani zwykłego pobytu i przebywają w Niemczech mniej niż 183 dni w ciągu okresu 12 miesięcy, podlegają opodatkowaniu tylko swoimi dochodami z niemieckich źródeł. Wówczas nie zawsze jest konieczne składanie deklaracji podatkowej.
- Delegacja: Pracownicy delegowani przez zagranicznego pracodawcę na określony czas do Niemiec i czas trwania delegacji nie przekracza 183 dni w ciągu roku podatkowego lub okresu 12 miesięcy, pozostają podatkowo związani z krajem pochodzenia – o ile wynagrodzenie nie jest finansowane przez placówkę zagranicznego pracodawcy w Niemczech.
- Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania: Jeśli zgodnie z postanowieniami istniejącej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Niemcami a krajem pochodzenia pracownika prawo do opodatkowania przysługuje państwu zamieszkania, a warunki opodatkowania w Niemczech nie są spełnione, również nie zawsze konieczne jest składanie deklaracji.
Podsumowanie
Polskie siły robocze w Niemczech mają różne obowiązki podatkowe w zależności od długości pobytu i rodzaju zatrudnienia – mogą być ograniczone lub nieograniczone pod względem opodatkowania. Ważne jest również uwzględnienie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Aby prawidłowo odprowadzać podatki, warto zapoznać się z odpowiednimi wymaganiami, takimi jak sporządzanie deklaracji podatkowej, i w razie potrzeby skorzystać z profesjonalnej pomocy, aby wykorzystać wszystkie korzyści i uniknąć podatkowych niekorzyści. Przykładowo, osoby z zagranicy mogą znaleźć odpowiedzi na swoje pytania na stronie Make it in Germany. Zatrudnienie w firmie Starke Jobs zapewnia polskim pracownikom cenne wsparcie i doradztwo w kwestiach podatkowych oraz zapewnia spełnienie wszystkich wymagań prawnych. Ułatwia to obcym pracownikom z Polski codzienne obowiązki zawodowe i umożliwia im skupienie się na swoich zawodowych zadaniach.