Od czasu przystąpienia Polski do UE i upływu okresu przejściowego w dniu 1 maja 2011 roku, polscy pracownicy mogą w zasadzie być zatrudniani w Niemczech bez większych problemów. Istotną rolę odgrywa tutaj tzw. swoboda przepływu, która zapewnia tym pracownikom nieograniczony dostęp do niemieckiego rynku pracy. Jednak nawet jeśli nie wymaga to osobnego zezwolenia na pracę, niemieccy pracodawcy muszą przestrzegać kilku kwestii związanych z prawem pracy i społecznymi, zatrudniając Polaków. Te regulacje dotyczą przede wszystkim krótkotrwałych zatrudnień i pracy sezonowej. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć na temat polskich pracowników w Niemczech. Jest to istotne zarówno dla ciebie, jeśli sam jesteś pracownikiem z Polski i chcesz pracować w Niemczech, jak i wtedy, gdy zamierzasz zatrudnić polskich pracowników w swojej firmie. Dowiedz się również tutaj więcej o zaletach i wadach zatrudniania pracowników z Polski.
Czego potrzebuje Polak, aby móc pracować w Niemczech?
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1, 2. Alt FreizügG/EU, obywatelom polskim wolno wjeżdżać do Niemiec w celu poszukiwania pracy i przebywać tutaj. Do wjazdu potrzebują jedynie ważnego paszportu lub dowodu osobistego. Po wjeździe polscy pracownicy mają obowiązek zarejestrowania się w urzędzie meldunkowym w ciągu tygodnia. Następnie pracodawca dokonuje rejestracji w odpowiednim urzędzie ubezpieczeń społecznych. W celu wykonywania określonych zawodów może być konieczne przedstawienie zezwolenia na wykonywanie zawodu lub specjalnych dokumentów kwalifikacyjnych.
Jak długo polski obywatel może pracować w Niemczech?
Określone jest również w § 2 ust. 1 pkt 1, 2. Alt FreizügG/EU, że obywatele polscy mogą przebywać w Niemczech przez co najmniej trzy miesiące w celu poszukiwania pracy. W wyjątkowych przypadkach jest to nawet możliwe na dłuższy czas. Warunkiem koniecznym jest aktywne poszukiwanie pracy w Niemczech przez obywatela polskiego. Nie są wymagane pozwolenie na pracę ani zezwolenie na pobyt.
Jak Polacy mogą uzyskać wizę pracy do Niemiec?
Ponieważ polscy pracownicy są obywatelami państwa UE/EOG, nie potrzebują wizy do stałego wjazdu do Niemiec. Niemiecka wiza narodowa jest wymagana w następujących przypadkach:
- brak zwolnienia z wiz dla obywateli państw trzecich lub uprzywilejowanych osób trzecich,
- pobyt zwykły z polskim krajowym tytułem pobytu w Polsce,
- planowany pobyt w Niemczech trwający ponad trzy miesiące (ze względu na łączenie rodziny, naukę lub podjęcie pracy).
Bez wizy do Niemiec, umożliwienie wykonywania działalności w ramach Vander Elst jest obecnie możliwe wyłącznie pod warunkiem spełnienia wymogów wymienionych w § 17a AufenthV w związku z § 30 Nr. 3 BeschV. Są to:
- pracownicy obywateli państw trzecich,
- posiadanie statusu długoterminowego rezydenta (maksymalnie 90 dni w ciągu 12 miesięcy).
W przypadku, gdy osoba przebywa już w Niemczech i posiada polski tytuł pobytu, uprawniający ją do pobytu w Niemczech i spełniający warunki uprawniające do uzyskania tytułu pobytu, może ona skontaktować się bezpośrednio z odpowiednim urzędem ds. cudzoziemców. Tytuł pobytu należy tam złożyć zgodnie z § 39 Nr. 6 rozporządzenia o pobycie.
Jakie tytuły pobytowe mają Polacy w Niemczech?
Ponieważ pracownicy z Polski są obywatelami Unii Europejskiej, mają prawo do swobodnego wjazdu do wszystkich krajów członkowskich UE, EOG (UE plus Islandia, Liechtenstein i Norwegia) oraz do Szwajcarii nawet bez wizy. Ponadto mogą one swobodnie przebywać w innych państwach i podejmować tam pracę. Prawo to, opisane powyżej, określane jest jako “swoboda przemieszczania się pracowników”. Ważne jest tylko, że obywatele Unii Europejskiej, którzy chcą z niego skorzystać, posiadają ważny paszport lub dowód osobisty. Tylko w ten sposób można udowodnić prawo do swobodnego przemieszczania się.
Brak prawa do swobodnego przemieszczania się występuje wtedy, gdy Polak lub Polka chce przebywać w Niemczech dłużej niż trzy miesiące, ale krócej niż pięć lat, nie jest tam zatrudniony ani nie ma nadziei na podjęcie zatrudnienia. Prawo to nie ma również zastosowania, jeśli nie można utrzymać siebie i swoich członków rodziny finansowo.
Czy można pracować w Niemczech bez stałego miejsca zamieszkania?
Aby móc podjąć pracę w Niemczech, nie jest koniecznym posiadanie meldunku. Pracodawcy nie mają więc prawa wymagać od kandydatów na pracowników zaświadczenia o zameldowaniu. Wystarczy przedłożyć aktualny adres, pod którym można czasowo przebywać, na przykład u znajomych lub członków rodziny. Również bez stałego miejsca zamieszkania można zarejestrować się w Niemczech jako osoba poszukująca pracy w Agencji Pracy (zwanej także Agencją Pracy). Prawo to przysługuje wówczas, gdy można udowodnić posiadanie stałego miejsca zamieszkania (na przykład w mieszkaniu znajomego lub krewnego). Ważne jest, aby skontaktować się z Agencją Pracy, która znajduje się w miejscu zamieszkania.
Kluczowe jest to, żeby podczas rejestracji być zawsze dostępnym pocztowo, co jest możliwe na przykład poprzez różne dodatki do adresu (jak “c/o”, “do pana/pani” lub inne). Nawet bez znajomości języka, usługi Agencji Pracy można w pełni wykorzystać przy pomocy tłumacza.
Czy mogę pracować w Polsce i mieszkać w Niemczech?
Osoby, które pracują jako pracownicy lub samozatrudnieni w jednym państwie członkowskim, ale mieszkają w terytorium innego państwa członkowskiego i powracają do swojego miejsca zamieszkania co najmniej raz w tygodniu, są również nazywane dojazdowcami. W związku z tym jest całkowicie możliwe pracować w Polsce i mieszkać w Niemczech. W takim przypadku polskie prawo dotyczy:
- zatrudnienia
- podatku dochodowego (zależnie od miejsca opodatkowania)
- większość praw w zakresie zabezpieczenia społecznego
Niemieckie prawo dotyczy natomiast:
- podatku od nieruchomości i większości innych podatków
- wszelkich formalności związanych z pobytem
- ubezpieczenia chorobowego
- rent emerytalnych i ubezpieczenia od niezdolności do pracy
- ubezpieczenia od wypadków
- ubezpieczenia zdrowotnego
Co jest ogólnie potrzebne do uzyskania wizy pracowniczej?
Obywatelom następujących krajów można po przyjeździe złożyć wniosek o pozwolenie na pobyt w celach pracy w Niemczech:
- Państwa członkowskie EOG lub UE
- Australia
- Kanada
- Japonia
- Nowa Zelandia
- Izrael
- Szwajcaria
- Republika Korei
Dla obywateli wszystkich innych krajów obowiązuje, że przed przyjazdem do Niemiec należy ubiegać się o wizę pracowniczą. Wszyscy cudzoziemcy mogą ubiegać się o tę wizę pracowniczą do Niemiec, jeśli spełnione są odpowiednie wymagania.
Pozwolenie na pobyt dla cudzoziemców w Niemczech reguluje tzw. “Ustawa o pobycie”. Dotyczy ona następujących kategorii:
- wysoce kwalifikowani cudzoziemcy, przede wszystkim badacze posiadający specjalistyczną wiedzę techniczną,
- kadra nauczycielska lub naukowa na wybitnych stanowiskach,
- przejmujący w ramach koncernów, przede wszystkim menedżerowie i specjaliści.
Pracownicy, którzy posiadają wyższe wykształcenie lub nieakademickie wykształcenie zawodowe, również mają prawo do ubiegania się o wizę pracowniczą w Niemczech, pod następującymi warunkami:
- Brak wykwalifikowanych pracowników w zawodzie, który chcą wykonywać w Niemczech
- Posiadanie konkretnego oferty pracy
- Wykształcenie jest uznawane za równorzędne z niemieckim dyplomem
Zwykły proces wnioskowania o wizę pracowniczą w Niemczech przebiega w następujących krokach:
- Otrzymanie oferty zatrudnienia od niemieckiego pracodawcy.
- Sprawdzenie, czy do dłuższego pobytu potrzebna jest wiza.
- Znalezienie informacji, gdzie należy złożyć wniosek o wizę.
- Zebranie wszystkich wymaganych dokumentów zgodnie z instrukcjami.
- Umówienie terminu na rozmowę wizową.
- Zapłacenie opłaty wizowej dla niemieckiej administracji pracy.
- Uczestnictwo w rozmowie wizowej.
- Oczekiwanie na odpowiedź.
Aby udowodnić niemieckiej ambasadzie lub konsulatowi w kraju zamieszkania, że spełnione są wszystkie wymagania do uzyskania wizy pracowniczej, należy złożyć kilka dokumentów. Te dokumenty wraz z rozmową wizową stanowią najważniejszą część wniosku o niemiecką wizę pracowniczą:
- Dwa w pełni wypełnione i podpisane formularze wniosku w formie drukowanej.
- Dwa zdjęcia paszportowe, które muszą spełniać rygorystyczne wymagania.
- Ważny paszport narodowy.
- Dowód zamieszkania (prawo jazdy i/lub rachunek za prąd z własnym imieniem jako dowód zamieszkania na terenie konsulatu, w którym ma być złożony wniosek).
- Ubezpieczenie zdrowotne (obowiązkowe zaświadczenie od niemieckiego pracodawcy, ważne od daty rozpoczęcia zatrudnienia).
- Oddzielne ubezpieczenie podróżne, jeśli nie jest już zawarte w obowiązkowym ubezpieczeniu zdrowotnym (na okres od przyjazdu do Niemiec do rozpoczęcia pracy).
- Umowa o pracę lub wiążąca oferta pracy z podaniem rocznego wynagrodzenia brutto i szczegółowym opisem wykonywanej pracy w Niemczech.
- Zgoda Federalnego Urzędu Pracy.
- Aktualne CV.
- Dowód kwalifikacji, takie jak dyplom, certyfikat, arkusze marek.
- Osobisty list motywacyjny.
- Zaświadczenie o niekaralności.
- Dowód opłacenia opłaty wizowej.
- Oświadczenie o prawdziwości wszystkich danych.
Co jest natomiast potrzebne do uzyskania zwolnienia z pracy, wyjaśnimy w kolejnym artykule.
FAQ
Osoby zatrudnione z Polski, które chcą pracować w Niemczech, muszą spełnić określone warunki i przedstawić dokumenty potwierdzające ich spełnienie. Poniżej odpowiadamy na często zadawane pytania dotyczące tego złożonego tematu.
Jakie dokumenty musi przedstawić podwykonawca z Polski?
Aby uzyskać potwierdzenie, podwykonawcy z Polski w Niemczech muszą przedstawić następujące dokumenty:
- Świadectwa A1 dla pracowników polskiej firmy budowlanej
- Zwolnienie podwykonawcy z Polski
- Zgłoszenie w niemieckiej administracji celnej
Czego potrzebujesz, aby uzyskać wizę pracowniczą?
Aby złożyć wniosek o wizę pracy w Niemczech, należy przedstawić kilka ważnych dokumentów w ambasadzie lub konsulacie. Oprócz dwóch wypełnionych i podpisanych formularzy wniosku należy dołączyć dwa zdjęcia paszportowe oraz ważny krajowy paszport. Przed swoją wizytą dowiedz się o wszystkich dodatkowych niezbędnych dokumentach.
Którzy cudzoziemcy nie potrzebują tytułu pobytu?
Przy przeprowadzce do Niemiec Unia Europejska oraz obywatele EOG nie muszą spełniać żadnych szczególnych formalności. Tak jak wszyscy Niemcy, meldują się w urzędzie meldunkowym w miejscu zamieszkania. Nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na pobyt ani specjalnych dokumentów.
Podsumowanie:
Zatrudnienie polskich pracowników i pracownic w Niemczech jest dokładnie uregulowane. Ponieważ Polska należy do UE od roku 2011, polskim specjalistom jest teraz łatwo pracować i osiedlać się w Niemczech. Tak zwana swoboda przemieszczania się umożliwia im swobodny dostęp do niemieckiego rynku pracy. W przypadku zatrudnienia obywateli polskich przez niemieckiego pracodawcę obowiązują przepisy niemieckiego prawa pracy. Nie ma różnicy między pracownikami krajowymi a zagranicznymi. Obywatelom Polski po ich przyjeździe do Niemiec bez wizy możliwe jest złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt w celach zarobkowych.
