W Niemczech przyszłe matki w czasie ciąży cieszą się specjalną ochroną prawną zgodnie z ustawą o ochronie macierzyństwa (Mutterschutzgesetz, MuSchG). Te przepisy ochronne dotyczą również kobiet zatrudnionych w pracy tymczasowej w Niemczech. Mimo to sytuacja pracownic, które zachodzą w ciążę podczas zatrudnienia w firmie pracy tymczasowej, często budzi pytania – zwłaszcza w odniesieniu do ich bezpieczeństwa pracy. W tym artykule bliżej przyjrzymy się aspektom prawa pracy, które są istotne dla kobiet w branży pracy tymczasowej.
Czy firma pracy tymczasowej w Niemczech może zwolnić pracownicę w ciąży?
Pytanie, czy firma pracy tymczasowej w Niemczech może zwolnić pracownicę, jeśli jest w ciąży, jest złożone i wymaga szczegółowego rozważenia. Zasadniczo przyszłe i karmiące matki, które pracują w pracy tymczasowej, niezależnie od długości trwania ich stosunku pracy, korzystają ze szczególnej, rozszerzonej ochrony przed zwolnieniem. Oznacza to, że nie można ich zwolnić podczas ciąży oraz do upływu czwartego miesiąca po porodzie. Jeśli bezpośrednio po okresie ochrony macierzyńskiej zdecydują się na urlop rodzicielski, ochrona przed zwolnieniem zostanie przedłużona do końca zgłoszonego urlopu rodzicielskiego. Tym samym przyszłe matki są chronione finansowo przez cały okres ciąży i urlopu rodzicielskiego.
Ważne jest jednak, aby pracownice tymczasowe jak najszybciej poinformowały swojego pracodawcę o ciąży. Jeśli otrzymają wypowiedzenie przed poinformowaniem pracodawcy o swojej ciąży, mogą w ciągu dwóch tygodni przedstawić zaświadczenie lekarskie, aby skorzystać ze swoich praw wynikających z ochrony macierzyństwa. Ta zasada obowiązuje od pierwszego dnia ciąży do czterech tygodni po porodzie, nawet jeśli kobieta jest w ciąży w okresie próbnym.
Należy jednak pamiętać, że ochrona przed zwolnieniem nie jest automatyczna. Osoba dotknięta wypowiedzeniem musi w ciągu trzech tygodni od otrzymania wypowiedzenia złożyć oficjalną skargę do sądu pracy. Jeśli to okno czasowe zostanie przegapione, wypowiedzenie staje się automatycznie skuteczne – niezależnie od tego, czy pracodawca wiedział o ciąży, czy nie. Ponadto od 2017 roku zgodnie z § 16 ust. 1 pkt 3 MuSchG kobiety, które po 12. tygodniu doświadczą poronienia, również korzystają z przedłużonej ochrony przed zwolnieniem przez 4 miesiące.
Czy jestem niezwalnialna, jeśli jestem w ciąży?
Chociaż ciąża zapewnia szczególną ochronę przed zwolnieniem zgodnie z ustawą o ochronie macierzyństwa, istnieją sytuacje, w których zwolnienie w czasie ciąży jest możliwe. Kobiety w ciąży muszą poinformować swojego pracodawcę o ciąży w ciągu dwóch tygodni od otrzymania wypowiedzenia, o ile pracodawca nie był wcześniej świadomy ich ciąży. Ponadto istnieją wyjątki, w których zwolnienie ciężarnej pracownicy może być uzasadnione:
- Jeśli istnieją przyczyny związane z zachowaniem pracownicy lub sytuacją ekonomiczną przedsiębiorstwa, które nie mają związku z ciążą, zwolnienie ciężarnej może zostać wyjątkowo zatwierdzone przez właściwy najwyższy organ krajowy.
- Wypowiedzenie z przyczyn ekonomicznych w czasie ciąży musi być sporządzone na piśmie i zawierać zatwierdzony i dopuszczalny powód zwolnienia. W takim przypadku pracodawca musi uzyskać odpowiednie zezwolenie od właściwego organu nadzorczego.
Zazwyczaj zwolnienie przez pracodawcę w czasie ciąży jest jednak niezwykle rzadkie, ponieważ musi on zasadniczo przestrzegać zakazu zwolnień. Jeśli ciężarna pracownica chce sama zrezygnować z pracy, ustawa o ochronie macierzyństwa nie ma zastosowania, a wypowiedzenie jest wówczas zgodne z prawem.
Kiedy firma pracy tymczasowej w Niemczech może zwolnić pracownika?
Firmy pracy tymczasowej i agencje zatrudnienia mogą zwalniać pracowników tylko na takich samych zasadach, jak każdy inny pracodawca. Oznacza to, że możliwe są zwolnienia z przyczyn ekonomicznych lub związanych z zachowaniem pracownika, o ile nie naruszają one przepisów prawnych. Pracownicy tymczasowi również mają prawo do ochrony przed zwolnieniem zgodnie z ustawą o ochronie przed zwolnieniem. Jednakże, ustawa ta zaczyna obowiązywać dopiero po co najmniej sześciu miesiącach zatrudnienia w danej firmie pracy tymczasowej i jeśli firma ta zatrudnia więcej niż dziesięciu pracowników. Zwolnienie z powodu ciąży jest dozwolone tylko w bardzo wąskich granicach i musi być szczególnie uzasadnione – tak samo, jak w każdej innej firmie.
W jakich okolicznościach można zwolnić kobiety w ciąży w Niemczech?
Jak już wspomniano, mimo szerokiej ochrony prawnej, jaką prawo przewiduje dla pracownic w ciąży, istnieją pewne wyjątki, w których zwolnienie jest możliwe. Wyjątki te są uregulowane w § 17 ust. 2 MuSchG (Mutterschutzgesetz). Zgodnie z tym przepisem, zwolnienie nie może być bezpośrednio związane z ciążą, porodem lub poronieniem. Zwolnienie może nastąpić na przykład z powodu przyczyn związanych z zachowaniem pracownicy lub z powodów ekonomicznych, jeśli kontynuacja stosunku pracy jest dla pracodawcy nieuzasadniona. Przyczyny ekonomiczne mogą wystąpić, gdy zakład lub jego część jest trwale zamykana, co prowadzi do likwidacji miejsc pracy.
W każdym przypadku pracodawca musi uwzględnić szczególną ochronę kobiet w ciąży i w razie wątpliwości przedstawić uzasadnienie zwolnienia, które nie jest dyskryminujące i zgodne z przepisami ustawy o ochronie macierzyństwa. W celu zwolnienia kobiety w ciąży pracodawca musi uzyskać specjalne zezwolenie od właściwego najwyższego organu krajowego i przedstawić dowód na istnienie przyczyny zwolnienia. Dopiero po uzyskaniu tego zezwolenia zwolnienie może zostać prawnie dokonane. Tego rodzaju zezwolenia są jednak bardzo rzadkie, ponieważ nie mają na celu obejścia szczególnej ochrony przed zwolnieniem. Ponadto pracownica musi mieć możliwość odniesienia się do zaistniałej sytuacji, poprzez umożliwienie jej złożenia wyjaśnień przed organem nadzorczym.
Co zrobić, gdy zostaniesz zwolniona w Niemczech w ciąży?
Jeśli kobieta w ciąży w Niemczech zostanie zwolniona podczas ciąży, ważne jest, aby szybko działać i zapoznać się ze swoimi prawami i możliwościami. Specjalna ochrona przed zwolnieniem przysługująca kobietom w ciąży może zostać zastosowana nawet wtedy, gdy pracodawca wydał wypowiedzenie nie wiedząc o ciąży. W takim przypadku pracodawca musi zostać poinformowany o ciąży w ciągu 14 dni od otrzymania wypowiedzenia – najlepiej w formie zaświadczenia lekarskiego. Jeśli pracodawca mimo ciąży wyda wypowiedzenie bez zgody organu nadzorczego, takie wypowiedzenie jest nieważne. Dlatego należy pisemnie sprzeciwić się wypowiedzeniu i w ciągu trzech tygodni od jego otrzymania złożyć pozew do sądu pracy za pośrednictwem adwokata. Jeśli w wyniku pozwu wypowiedzenie zostanie uznane za nieważne, pracodawca będzie zobowiązany do dalszej wypłaty wynagrodzenia oraz do wypłaty dodatku do zasiłku macierzyńskiego w okresie ochronnym.
Kiedy muszę w Niemczech powiadomić pracodawcę o ciąży?
Pytanie, kiedy należy powiadomić pracodawcę o ciąży, jest często kluczowe. Generalnie nie ma prawnego obowiązku informowania pracodawcy o ciąży. Jednakże zaleca się, aby zrobić to jak najwcześniej, ponieważ pracodawca może wtedy podjąć niezbędne środki ochronne i ewentualnie dostosować warunki pracy, aby zapewnić zdrowie i bezpieczeństwo kobiety w ciąży w miejscu pracy. Gdy pracodawca zostanie poinformowany o ciąży, kobieta w ciąży korzysta z ochrony macierzyńskiej. Niektórzy pracodawcy mogą wymagać zaświadczenia lekarskiego o ciąży, które można łatwo uzyskać od ginekologa. Jest to szczególnie ważne, jeśli pracujesz w zawodzie wiążącym się z określonymi ryzykami. Ponadto, zaleca się jak najszybsze poinformowanie pracodawcy, aby był wystarczający czas na znalezienie zastępstwa. Można to zrobić za pomocą nieformalnego pisma do działu kadr.
FAQ
Kiedy ginekolog wystawia zakaz pracy?
Ginekolog wystawia zakaz pracy zazwyczaj wtedy, gdy warunki pracy zagrażają zdrowiu ciężarnej lub nienarodzonego dziecka – na przykład w przypadku pracy z podwyższonym ryzykiem infekcji lub przy dużym obciążeniu fizycznym.
Kto płaci zasiłek macierzyński w Niemczech, gdy umowa wygasa?
Jeśli umowa o pracę kobiety w ciąży wygasa, zasiłek macierzyński zazwyczaj wypłaca ustawowa kasa chorych. Wypłata zasiłku odbywa się na podstawie średniego wynagrodzenia netto z ostatnich trzech miesięcy przed rozpoczęciem ochrony macierzyńskiej.
Ile wynosi zasiłek rodzicielski przy umowie na czas określony w Niemczech?
Zasiłek rodzicielski obliczany jest na podstawie średniego miesięcznego dochodu uzyskanego w ciągu dwunastu miesięcy przed narodzinami dziecka. Jeśli umowa o pracę jest na czas określony i w tym okresie uzyskano dochód, zostanie on uwzględniony. Wysokość zasiłku rodzicielskiego może jednak różnić się i zależy od różnych czynników, w tym od wysokości dochodu oraz liczby miesięcy, w których pobierany jest zasiłek.
Wniosek
Ochrona przed zwolnieniem dla kobiet w ciąży w branży pracy tymczasowej obowiązuje tak samo jak w innych obszarach rynku pracy. Pracownice, które zajdą w ciążę podczas zatrudnienia w firmie pracy tymczasowej, powinny znać swoje prawa i w razie wątpliwości zasięgnąć porady prawnej, aby odpowiednio chronić się przed nieuzasadnionymi zwolnieniami w pracy tymczasowej.
