Pracujący rodzice znają ten problem: kiedy dziecko jest chore, nie mogą pójść do pracy. Ale jak wygląda wtedy opłata za czas nieobecności w pracy w Niemczech? Dla rodziców, którzy opiekują się chorymi dziećmi i dlatego nie mogą iść do pracy, istnieje tzw. zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech. Kto może ubiegać się o świadczenie, przez jaki okres może być pobierane oraz kto jest odpowiedzialny za wypłatę, pokazuje ten artykuł.
Prawo do zwolnienia w Niemcezch na podstawie § 616 BGB
Gorączka, biegunka, zapalenie ucha środkowego czy zwykłe przeziębienie, dzieci często łapią infekcje w przedszkolu i szkole. Dla pracujących rodziców jest to wyzwanie od momentu powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim. Kto pozostanie w domu z chorym dzieckiem, jak zareaguje pracodawca i co z opłatą za czas nieobecności w pracy? Dobra wiadomość: żaden rodzic nie musi wykorzystywać dni urlopowych ani nadgodzin na opiekę nad chorym potomstwem. W takim przypadku pracodawcy są zobowiązani do zwolnienia pracownika z pracy – o ile żadna inna osoba mieszkająca w gospodarstwie domowym nie jest w stanie podjąć opieki nad chorym. Prawo do zwolnienia dla pracujących rodziców reguluje § 616 BGB. Pracownik musi jedynie zawiadomić pracodawcę przed opuszczeniem miejsca pracy. Liczba dni, przez które pracownik może pozostać w domu, aby opiekować się chorym potomstwem, nie jest uregulowana przepisami prawnymi.
Niepłatne zwolnienie w Niemczech zgodnie z § 45 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym
Jeśli chodzi o płatność za czas nieobecności w pracy, przepisy prawne są nieco bardziej skomplikowane. Kodeks cywilny (BGB) zobowiązuje pracodawców do zwolnienia pracownika z pracy z powodu nieuniknionej sytuacji bez obniżania im wynagrodzenia, jednak nie istnieje obowiązek w tej kwestii. Wielu pracodawców wyklucza wprost w umowie o pracę wypłatę wynagrodzenia za czas nieobecności z powodu opieki nad chorym dzieckiem. Klauzule takie jak “wynagrodzenie przysługuje tylko za faktycznie wykonaną pracę” lub “§ 616 BGB nie ma zastosowania” wskazują, że nie można oczekiwać wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę. W takim przypadku kasa chorych może w określonych warunkach wypłacić tzw. zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech. Inna jest sytuacja zresztą w przypadku uczniów z dziećmi: gdy dziecko zachoruje, pracodawca jest zobowiązany do kontynuowania wypłaty wynagrodzenia – jest to uregulowane w ustawie o kształceniu zawodowym.
Kto może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech?
Jeśli firma nie wypłaca wynagrodzenia za czas opieki nad chorym dzieckiem, to dla pracujących ważne jest, jakiego rodzaju ubezpieczenie zdrowotne mają. Zasada jest taka: Aby ubiegać się o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech, osoba musi być ubezpieczona na mocy ustawy jako pracownik lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz mieć dziecko również objęte ubezpieczeniem na mocy ustawy. Dziecko może mieć maksymalnie 12 lat lub być zależne od opieki ze względu na niepełnosprawność. Ponadto musi mieszkać w tym samym gospodarstwie domowym co wnioskodawca.
Które grupy osób są wyłączone?
Rodzice, którzy są prywatnie ubezpieczeni, nie mają prawa do korzystania z ustawowego zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci. To samo dotyczy sytuacji, gdy rodzice są ubezpieczeni na mocy ustawy, ale ich potomek jest prywatnie ubezpieczony. Niemniej jednak zawsze warto skontaktować się ze swoim prywatnym ubezpieczycielem zdrowotnym i dowiedzieć się o specjalnych taryfach zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci. Jednak nawet rodzice ubezpieczeni na mocy ustawy nie zawsze mają prawo do zasiłku chorobowego: Jeśli istnieje inna osoba mieszkająca w tym samym gospodarstwie domowym, która może opiekować się dzieckiem, również nie przysługuje zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech. Może to być na przykład babcia lub niepracujący rodzic, którzy mieszkają w tym samym gospodarstwie domowym. Ponadto rodzice, których dziecko ma więcej niż 12 lat, nie mogą ubiegać się o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech – w takim przypadku ustawodawca nie przewiduje pilnej potrzeby całodobowej opieki nad dzieckiem.
Warunki wypłaty w Niemczech
Zasiłek pielęgnacyjny dla dzieci jest wypłacany w przypadku, gdy dziecko jest na tyle chore, że nie może uczęszczać do szkoły ani przedszkola. Podczas pandemii koronawirusa ta regulacja została nawet rozszerzona: Wypłata odbywała się do kwietnia 2023 roku także wtedy, gdy przedszkole lub szkoła były zamknięte, dziecko nie mogło uczęszczać do placówki, obowiązek fizycznej obecności został zawieszony lub opieka nad dziećmi została ograniczona ze względu na środki przeciwepidemiczne. Do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci potrzebne są pewne zaświadczenia, aby udowodnić konieczność opieki:
Zaświadczenie lekarskie i wniosek
Zaświadczenie lekarskie od lekarza dziecięcego lub domowego potwierdza, że pracownik nie może pracować ze względu na konieczną opiekę nad dzieckiem. Można użyć odpowiedniego formularza Ministerstwa Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży, który jednocześnie zawiera również wniosek o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech. W formularzu należy podać numer konta bankowego oraz zadeklarować, czy pracodawca nadal wypłaca wynagrodzenie za czas nieobecności. Jeśli w bieżącym roku kalendarzowym został już przyznany zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech, należy wpisać odpowiednią liczbę dni. Ponadto w formularzu należy podać informację, czy pracownik jest samotnym rodzicem. Zaświadczenie lekarskie i podpisany wniosek zostaną następnie wysłane zarówno do pracodawcy, jak i do zakładu ubezpieczeń społecznych.
Wskazówka: W ostatnich latach rząd federalny wprowadził kilka ułatwień i wsparcia dla osób pracujących. Obejmują one nie tylko środki takie jak rozszerzony również na lata 2024 i 2025 zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech, ale także regulacje takie jak nowa ustawa o agencjach pracy tymczasowej. Przeanalizowaliśmy zaktualizowaną ustawę o agencjach pracy tymczasowej i zebraliśmy dla Państwa ważne punkty.
Świadectwo dochodu od pracodawcy w Niemcezch
Ubezpieczenie zdrowotne opłacane przez państwo oblicza wysokość zasiłku chorobowego na podstawie dochodu pracownika. Dlatego do wniosku o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech należy dołączyć zaświadczenie o wynagrodzeniu. Możliwe jest także bezpośrednie przesłanie zaświadczenia o dochodach przez pracodawcę do ubezpieczyciela zdrowotnego.
Wysokość i składanie wniosku o zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech
Po otrzymaniu przez ubezpieczyciela zdrowotnego wszystkich niezbędnych dowodów, naliczone zostaną świadczenia, a zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech zostanie przelany. Wartością początkową są tu: W zwykłym przypadku pracownik otrzymuje 90% regularnego wynagrodzenia netto od pierwszego dnia nieobecności. Jeśli w miesiącach poprzedzających złożenie wniosku były wypłacane jednorazowe płatności, takie jak premie świąteczne lub urlopowe, do obliczeń używa się pierwotnego wynagrodzenia netto. Wypłata nie obejmuje całej kwoty. Zasiłek pielęgnacyjny dla dzieci obejmuje zazwyczaj udziały pracownika w składkach na ubezpieczenie społeczne. Podczas pobierania zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci istnieje również ograniczenie: maksymalna dzienne stawka wynosi tutaj 120,75 euro (stan na rok 2024). Uwaga: Płatności takie jak zasiłek pielęgnacyjny dla dzieci nie pojawiają się na liście płac, dlatego należy je osobno zgłosić w zeznaniu podatkowym. Zasiłek pielęgnacyjny dla dzieci jest zwolniony z podatku jako świadczenie zastępcze za wynagrodzenie, ale podlega tzw. progresji podatkowej.
Jak długo można pobierać zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemcezch?
Do roku 2021 obowiązywał okres świadczenia wynoszący 10 dni na rodzica i na dziecko. Jednak w związku z pandemią koronawirusa, ten okres został zwiększony na lata 2021, 2022 i 2023. Rodzice ubezpieczeni ustawowo mogli w ramach rozszerzonego przepisu pobierać zasiłek opiekuńczy dla dziecka do 30 dni roboczych na każde ubezpieczone ustawowo dziecko. W przypadku kilkorga dzieci, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci nie przysługiwało jednak na więcej niż 65 dni roboczych. Samotni rodzice mogli ubiegać się o wsparcie na maksymalnie 60 dni roboczych na dziecko, a w przypadku kilkorga dzieci na maksymalnie 130 dni roboczych.
Poza wyjątkowymi przepisami pandemii w latach 2021-2023, warunki dla rodziców, którzy muszą opiekować się chorymi dziećmi, dalej się poprawiły na lata 2024-2025. Tak więc każdy rodzic może otrzymać maksymalnie 15 dni zasiłku opiekuńczy dla dziecka na rok i na dziecko. W przypadku kilkorga dzieci, ogólny okres praw do wszystkich dzieci wzrasta do 35 dni rocznie na każdego rodzica. Samotni rodzice mają podwójne prawo do dni z zasiłkiem pielęgnacyjnym dla dzieci, czyli do 30 dni na dziecko i w przypadku kilkorga dzieci do 70 dni ogółem w roku.
Wyjątkowe przypadki
Jakie są zasady dotyczące zasiłku pielęgnacyjnego dla dzieci, gdy pracownik aktualnie poszukuje pracy lub dziecko jest poważnie chore? W tych przypadkach istnieją pewne szczególne zasady, które należy wziąć pod uwagę podczas składania wniosku.
Zasiłek opiekuńczy w przypadku wypadków lub poszukiwania pracy
Szczególnym przypadkiem jest zasiłek opiekuńczy w przypadku wypadków. Jeśli w zaświadczeniu lekarskim stwierdzono, że dziecko wymaga opieki z powodu wypadku, wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego pokrywa ubezpieczenie wypadkowe. Dotyczy to jednak tylko sytuacji, gdy wypadek miał miejsce w przedszkolu, szkole lub w drodze do nich lub do domu. W przypadku bezrobocia lub aktualnego poszukiwania pracy zasiłek pielęgnacyjny jest wypłacany przez Agencję Pracy, jeśli poszukiwanie zatrudnienia nie może być kontynuowane ze względu na konieczność opieki nad dzieckiem. Ważne jest, żeby wiedzieć: zasiłek dla bezrobotnych i dochód obywatelski są nadal wypłacane podczas opieki nad dzieckiem. W przypadku bezrobotnych ilość dni zasiłku odpowiada liczbie dni przysługujących osobom pracującym – nie zmienia to okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Ciężko chore dzieci
Dla rodziców ciężko chorych dzieci obowiązuje: W tym przypadku zasiłek opiekuńczy może być wypłacany bez ograniczeń. Dziecko nie musi koniecznie mieszkać i być pielęgnowane w gospodarstwie domowym ubezpieczonego – może być również pielęgnowane w szpitalu lub hospicjum. Zasiłek pielęgnacyjny jest wypłacany bez ograniczeń zgodnie z § 45 ust. 4 Ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym (SGB V), jeśli:
- … dziecko cierpi na zaawansowaną lub szybko postępującą poważną chorobę,
- … wykluczone jest wyleczenie, a konieczne lub pożądane jest leczenie paliatywne,
- … oczekiwana długość życia wynosi kilka tygodni lub miesięcy.
FAQ: Kto płaci zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech?
Kto płaci wynagrodzenie, gdy dziecko jest chore?
Jeśli pracodawca nie płaci wynagrodzenia w przypadku choroby dziecka, dla pracowników ubezpieczonych ustawowo, zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech wypłaca ubezpieczenie zdrowotne. Zwykle wynosi on 90% wynagrodzenia netto, przy ustalonej na rok 2024 górnej granicy dziennego zasiłku w wysokości 120,75 euro.
Jak działa zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech?
Każdy rodzic może złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy dla dziecka na maksymalnie 15 dni na dziecko, rodzice mający dwoje lub więcej dzieci mogą otrzymać maksymalnie 35 dni. Wymagane jest zaświadczenie lekarskie, które należy złożyć w ubezpieczeniu zdrowotnym i u pracodawcy.
Czy zasiłek opiekuńczy dla dzieci w Niemczech jest odliczany od wynagrodzenia?
Zasiłek opiekuńczy dla dzieci stanowi finansową rekompensatę za utratę dochodu podczas opieki nad chorym dzieckiem, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia w tym okresie. Zasiłek chorobowy nie jest więc odliczany od wynagrodzenia – jednak również tutaj należy odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne, tj. na emerytalne, opiekuńcze i bezrobotnych.
Czy mogę zostać w domu, jeśli moje dziecko jest chore?
Rodzice, którzy muszą opiekować się swoim chorym dzieckiem, mogą pozostać z dala od pracy. Jest to uregulowane w § 616 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym pracodawcy są zobowiązani do zwolnienia pracownika w takim przypadku. Prawo przewiduje, że pracodawca w takiej sytuacji wypłaca wynagrodzenie do pięciu dni roboczych. Jednak często umowa o pracę lub układ zbiorowy pracy wykluczają płatne zwolnienie, dlatego w takim przypadku zasiłkiem pielęgnacyjnym dla dzieci zajmują się ubezpieczyciele zdrowotni.
Podsumowanie
Kinderkrankengeld jest świadczeniem udzielanym przez publiczne ubezpieczenia zdrowotne, które finansowo zabezpiecza opiekę nad własnymi dziećmi do 12 roku życia w przypadku choroby, jeśli pracodawca odmawia wypłaty wynagrodzenia. Warunkiem koniecznym jest oprócz członkostwa w publicznym ubezpieczeniu zdrowotnym lekarskie zaświadczenie o konieczności opieki.
