Niemiecki rząd zatwierdził koniec kombinacji klas podatkowych 3 i 5, z której na dużą skalę korzystają również pracownicy transgraniczni. Likwidacja nastąpi w 2030 roku, a podatnicy automatycznie zostaną przeniesieni do klasy podatkowej 4 z czynnikiem. Pierwsze zmiany jednak odczują podatnicy już w przyszłym roku. Co dla Ciebie oznaczać będzie likwidacja tej kombinacji podatków dla małżeństw?
Obecne ustawienie opodatkowania małżeństw powoduje ogromne różnice między partnerami.
Powodem likwidacji kombinacji klas 3 i 5 ma być dyskryminacja partnera z niższymi dochodami, co według krytyków tylko wzmacnia nierówność między partnerami. W Niemczech małżeństwa opodatkowują swoje dochody wspólnie. Kombinację klas 3 i 5 wybierają pary, gdzie oboje partnerzy mają różne dochody, i jest ona popularna również wśród pracowników transgranicznych, gdy jeden z partnerów pracuje w Czechach. Ten z wyższymi dochodami rozlicza swoje dochody w trzeciej klasie podatkowej, która zapewnia ulgi podatkowe i uwzględnia kwotę wolną od podatku. Wszystko to wpływa na wysokość wynagrodzenia netto, które w tym przypadku jest wyższe niż w innej klasie podatkowej. Klasa podatkowa 3 służy więc jako wyrównanie budżetu rodzinnego, gdy jeden z partnerów jest uważany za żywiciela rodziny, a drugi zarabia minimalnie, zazwyczaj są to kobiety na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim.
Z niższą pensją dziś płacisz wyższe podatki
Opisane korzyści nie dotyczą jednak partnera z niższymi dochodami, który znajduje się w 5. klasie podatkowej. Kwotę wolną od podatku i ulgi podatkowe w Niemczech może odliczyć tylko jeden z partnerów. Ponieważ nie opłaca się stosować ulg podatkowych do niższych dochodów, odliczenia te stosuje partner z 3. klasy podatkowej. Podatnicy w 5. klasie podatkowej opodatkowują więc cały swój dochód. A ponieważ w Niemczech podatki są progresywne, czyli im więcej zarabiasz, tym większy procent swoich dochodów oddajesz, w rezultacie osoba z niższym dochodem brutto zarabia jeszcze mniej netto, niż zarabiałaby w innej klasie podatkowej. Może to ostatecznie prowadzić do demotywacji partnera o niższych dochodach do większej pracy lub w ogóle do pracy, ponieważ im więcej zarobi, tym mniej zostanie mu na rękę z powodu progresywnego opodatkowania i braku ulg podatkowych.
Wspólne opodatkowanie małżonków ma swoje zalety, zwłaszcza gdy jedno z partnerów jest żywicielem, a drugie nie ma dochodów. Jednak gdy dochody drugiego partnera wzrosną, czeka was niemiła niespodzianka w postaci wysokich dopłat podatkowych. Przejście na 4. klasę podatkową z czynnikiem temu zapobiegnie.
Na obecnym ustawieniu traci partner z niskim dochodem w czasie rozstania
Największe konsekwencje niekorzystnej kombinacji klas podatkowych 3 i 5 odczuwają partnerzy z niższymi dochodami w czasie rozstania. Mimo że para już ze sobą nie żyje, do momentu oficjalnego rozwodu ich podatki są nadal rozliczane wspólnie. Partner w 3. klasie podatkowej ma więc na rękę więcej, niż miałby jako osoba samotna. Z kolei partner w 5. klasie podatkowej jest w o wiele gorszej sytuacji. Z i tak niskiej wypłaty odprowadza znacznie wyższe podatki, niż powinien. Przeciwnicy tej kombinacji zwracają również uwagę, że w 5. klasie podatkowej częściej znajdują się matki małych dzieci, które po rozstaniu zazwyczaj pozostają pod ich opieką. To właśnie te grupy są najbardziej zagrożone ubóstwem.
Klasa podatkowa 4 z czynnikiem: Sprawiedliwsze opodatkowanie małżeństw
Niemiecki system podatkowy oferuje podatnikom adekwatną rekompensatę za likwidację kombinacji klas 3 i 5: klasę podatkową 4 z czynnikiem. Wysokość podatku obliczana jest tu tak samo jak w klasie podatkowej 4. Następnie wynik mnożony jest przez współczynnik, który jest mniejszy niż 1. To dodatkowo obniża wysokość podatku. W rezultacie jest to korzystne dla obojga partnerów. Partner, który obecnie znajduje się w 3. klasie podatkowej, zapłaci w 4. klasie z czynnikiem mniej podatków niż w klasycznej 4. klasie. Również podatnicy z 5. klasy podatkowej zapłacą mniej, a ci, którzy odczują likwidację kombinacji klas 3 i 5 najdotkliwiej, skorzystają na tym najbardziej. Ulgi podatkowe będą mogli bowiem odliczyć również w 5. klasie podatkowej od 2030 roku.
Kombinacja 3. i 5. klasy podatkowej jest niekorzystna głównie dla rodziców z niższymi dochodami w czasie rozstania. Jeśli bowiem nie ma porozumienia z drugim partnerem, są oni najbardziej zagrożeni ubóstwem.
Pierwsze zmiany nastąpią już w przyszłym roku
Pierwsze zmiany w opodatkowaniu małżeństw wejdą w życie już w 2025 roku i dotkną również pracowników transgranicznych. Od przyszłego roku podatki będą obliczane indywidualnie dla każdego z małżonków na podstawie ich rzeczywistych dochodów. Wynikiem ma być sprawiedliwsze opodatkowanie małżonków, które będzie zależne od ich własnych dochodów, a nie od dochodów drugiego partnera. Nowy system będzie działał na podobnej zasadzie jak klasa podatkowa 4 z czynnikiem. Różnica polega na sposobie odliczania podatków. Podczas gdy w klasie podatkowej 4 z czynnikiem płacisz niższe podatki co miesiąc, w kombinacji 3 i 5 po 2025 roku wysokość pozostanie niezmieniona. Nadpłata jednak zostanie rozdzielona proporcjonalnie pomiędzy małżonków po złożeniu rocznego zeznania podatkowego w Niemczech. Przykład, jak zmieniają się podatki małżonków w różnych klasach, znajdziesz pod tym linkiem.
Pod koniec roku może pojawić się przyjemna nadpłata podatku
Przejście na klasę podatkową 4 z czynnikiem sprawi, że w pierwszych miesiącach podatnicy otrzymają na rękę mniej, niż byli przyzwyczajeni w przypadku kombinacji klas 3 i 5. Te brakujące pieniądze jednak do nich wrócą po złożeniu rocznego zeznania podatkowego. Kto skorzysta na likwidacji kombinacji klas 3 i 5 w Niemczech? Przede wszystkim partnerzy z niższymi dochodami w obecnej klasie podatkowej 5, ponieważ ich podatek będzie naliczany tylko od ich własnych dochodów. Co więcej, zyskają prawo do ulg podatkowych. Część ulg stracą natomiast podatnicy z klasy podatkowej 3, ale po zastosowaniu współczynnika (mniejszego niż 1), ich ostateczny podatek również ulegnie obniżeniu.
