Prawo pracy w Niemczech: Jak zachować się w przypadku niezdolności do pracy?
W Niemczech obowiązują w zasadzie trzy podstawowe zasady dotyczące chorych pracowników: Ci, którzy nie czują się dobrze, powinni zostać w domu. Pracodawca musi zostać poinformowany niezwłocznie , zgodnie z prawem, do czwartego dnia od dnia, w którym pracownik stał się niezdolny do pracy. Wreszcie w okresie niezdolności do pracy pracownik musi powstrzymać się od wszelkich czynności, które mogłyby przedłużyć jego powrót do zdrowia. Ale nawet takie zasady generalnie nie obowiązują, ponieważ każda niezdolność do pracy w Niemczech jest na swój sposób wyjątkowa i wymaga indywidualnego podejścia. Co? Doradzimy Ci w tym artykule.
Niedostateczna znajomość niemieckiego prawa może kosztować nie tylko pracę, ale także czas i pieniądze. W tym artykule przedstawiamy porady dwóch niemieckich prawników, Pascala Croseta i Inno Merkel z berlińskiej kancelarii, jak zachować się w przypadku niezdolności do pracy. Skupiają się nie tylko na tym, jak zgodnie z prawem zgłaszana jest niezdolność do pracy w Niemczech, ale także na tym, jak mogę lub nie mogę się zachowywać podczas niezdolności do pracy.
Niezdolność do pracy jako powód zwolnienia? To może się zdarzyć w Niemczech
W Polsce z niezdolnością do pracy jest to stosunkowo proste: w przypadku choroby nie chodzę na spacery, w razie wypadku uniemożliwiającego wykonywanie zawodu mam możliwość opuszczenia domu o określonej godzinie. W Niemczech to nie takie proste. Choć wśród Polaków pracujących w Niemczech narastają tezy, że Niemcy nie mogą do mnie dotrzeć w czasie mojej niezdolności do pracy, to nie jest prawda. Chociaż prawdopodobnie nie zostaniesz odprawiony w domu, jest całkiem możliwe, że Twój pracodawca dowie się o Twoim zachowaniu podczas niezdolności do pracy. Naruszenie zasad niezdolności do pracy może wówczas prowadzić nie tylko do natychmiastowego zwolnienia, ale także do postępowania administracyjnego, a nawet sądowego.
Kiedy muszę powiadomić pracodawcę o niezdolności do pracy?
Prawo mówi „natychmiast”. Najlepiej przed rozpoczęciem zmiany. Jeśli dzień wcześniej dostaniesz gorączki, powiadom swojego szefa dzień wcześniej, że Cię tu nie będzie. Zgodnie z niemieckim prawem pracy, im później zgłosisz swoją niezdolność do pracy, tym poważniejszy powód powinieneś. Masz grypę czy jesteś przeziębiony? Twój stan zdrowia pozwala na szybkie wysłanie SMS-a. Czy miałeś wypadek, który wymagał natychmiastowej pomocy lekarskiej? Dopiero wtedy możesz opóźnić zgłoszenie niezdolności do pracy pracodawcy. Zalecamy jednak wymianę kontaktów z pracodawcami, aby w przypadku, gdy nie jesteś w stanie samodzielnie zgłosić niezdolności do pracy, to oni zajmą się tym obowiązkiem za Ciebie.
Czy jestem niezdolny do pracy za każdym razem, gdy zachoruję?
Zasadniczo tak, jeśli niezdolność do pracy trwa dłużej niż trzy dni robocze. W przypadku przeziębienia zazwyczaj nie musisz iść do lekarza, ale podczas nieobecności w miejscu pracy będziesz musiał wziąć urlop lub urlop wyrównawczy, niektórzy pracodawcy również udzielają zwolnienia lekarskiego. Pamiętaj więc, że każda nieobecność w miejscu pracy musi być usprawiedliwiona.
Jednak wielu pracodawców mówi wprost w umowie o pracę, że wymaga dowodu niezdolności do pracy nawet w przypadku krótkotrwałych schorzeń od pierwszego dnia. Pracodawcy mają do tego pełne prawo. Ubezwłasnowolniony lekarz stwierdza niezdolność pracownika do pracy i dokumentuje, kiedy pracownik może być ubezwłasnowolniony. Jest to szczególnie ważne w przypadku chorób przewlekłych, które wymagają kilkumiesięcznego leczenia. W przypadku krótkotrwałej niezdolności do pracy Twoja nieobecność nie wpływa na miejsce pracy, ale w przypadku długotrwałej niezdolności do pracy pracodawca może przekazać Twoje obowiązki innemu pracownikowi lub nawet zatrudnić tymczasowo nowego na czas choroby .
Jeżeli na kolejnej wizycie u lekarza lekarz nadal stwierdzi, że jesteś niezdolny do pracy, musisz przekazać pracodawcy nową decyzję o czasie trwania czasowej niezdolności do pracy. Musi to ponownie zawierać nowy termin, w którym przewidywana jest koniec Twojej niezdolności do pracy.
Fryzjer ze złamaną ręką nic nie robi, ale złamanie ręki nie ogranicza pracownika call center. Czasami choroba lub uraz nie przeszkadzają w wykonywaniu pracy. Dlatego zwykle nie doznajesz niepełnosprawności. Lekarz zawsze ocenia te aspekty indywidualnie.
Czy pracodawca ma prawo wiedzieć, z czym jestem leczony?
Tak i nie. Odpowiedź na to pytanie jest bardzo indywidualna. Twoja diagnoza jest twoją sprawą osobistą i zazwyczaj nie musisz informować o tym swojego pracodawcy. Jednak sprawa wygląda inaczej, jeśli cierpisz na chorobę zakaźną (podejrzenie wystarczy na covid!). Pracodawca ma prawo wiedzieć, że w jego miejscu pracy wystąpiła choroba zakaźna, a Ty masz obowiązek go powiadomić. Na podstawie tego odkrycia firma, w której pracujesz, może podjąć środki ochronne, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych w miejscu pracy. Uważaj jednak, nie dotyczy to sytuacji, gdy zachorujesz na chorobę zakaźną podczas wakacji lub pracy w domu. Jeśli nie miałeś kontaktu z żadnym ze swoich kolegów, nie musisz komunikować diagnozy.
Czy w czasie niezdolności do pracy mogę spotkać się z przyjaciółmi lub wyjechać na wakacje?
Jak wspomnieliśmy na początku, każda choroba jest bardzo indywidualna i każdy pracownik niezdolny do pracy ma obowiązek zachowywać się tak, aby nie przedłużać okresu leczenia. Tak samo jest z odwiedzaniem znajomych, klubów czy wyjazdem na wakacje. To zależy od tego, z czym jesteś leczony. Czy masz grypę? Wtedy powinieneś zostać w domu bez zastrzeżeń. Masz złamaną rękę? Wtedy spokojna wizyta przyjaciół nie będzie cię obciążać. Czy jesteś niezdolny do pracy z zespołem wypalenia zawodowego? Każde wakacje mogą Ci nawet pomóc, a Twój lekarz z przyjemnością je poleci. Jeśli zastanawiasz się, czy możesz iść na tenisa lub kawę z przyjacielem, spróbuj odpowiedzieć jako lekarz. Czy zabroniłby ci tego ze względu na stan zdrowia? Wówczas taka działalność jest zabroniona w okresie niezdolności do pracy.
Czy uważasz, że jako Polak jesteś bezkonkurencyjny dla pracodawców w Niemczech, ponieważ spędzasz swoją niezdolność do pracy w innym kraju? Mylisz się. W dobie portali społecznościowych Twój pracodawca może dowiedzieć się o Tobie wszystkiego. Nawet to, że poszedłeś na imprezę, mimo że rano nadal chorowałeś na grypę jelitową i nie mogłeś przyjść na zmianę. Takie zachowanie jest wówczas uznawane za rażące naruszenie dyscypliny pracy i możesz zostać za to natychmiast zwolniony.
Niezdolność do pracy zakończyłam w piątek. Czy mogę wyjechać na weekend dla zabawy?
Jeśli Twoja niezdolność już się skończyła, to oczywiście możesz. Nie popełniasz żadnego naruszenia prawa. Jeśli jednak Twój pracodawca ma co do tego jakiekolwiek wątpliwości, ma prawo skontaktować się z odpowiednim zakładem ubezpieczeń zdrowotnych, który zbada podejrzenia Twojego stanu zdrowia i niezdolności do pracy.
Czy zdjęcia w sieciach społecznościowych mogą być dowodem, że nie przestrzegam niezdolności do pracy?
Jeśli publikujesz zdjęcia w sieciach społecznościowych publicznie lub masz swojego szefa wśród znajomych, to naprawdę mogą one służyć jako dowód, że piąty tydzień w domu z powodu pleców idziesz grać w piłkę nożną. Jeśli jednak Twój przełożony pozyska zdjęcia w inny sposób, nie może ich wziąć pod uwagę. Jednak nawet jeśli sam dodajesz zdjęcia, aby ktoś z Twojej pracy mógł je zobaczyć, nie oznacza to, że samo ich udostępnienie oznacza naruszenie polityki niezdolności do pracy. Zdjęcia mogły powstać dużo wcześniej, a ich publikacja sama w sobie nic nie znaczy.
Jeśli jednak pracodawca podejrzewa, że w czasie niezdolności do pracy zrobiłeś coś niezgodnego z niezdolnością do pracy, bądź przygotowany na to, aby mieć dowód swojej niewinności na swoich barkach. Więc wszystko, co musisz zrobić, to zgłosić podejrzenie swojemu pracodawcy, podczas gdy to do Ciebie należy zaprzeczenie mu, że tak nie jest. A samo podejrzenie, jeśli nie zostanie dostatecznie obalone, niestety wystarczy, aby zostać zwolnionym w Niemczech .
Udany grill, przyjęcie urodzinowe, a nawet wspaniałe wakacje? Ludzie lubią chwalić się swoimi doświadczeniami w sieciach społecznościowych. Problem pojawia się, jeśli robisz je podczas niepełnosprawności. Ale strzeż się! Są też wyjątki, kiedy możesz angażować się w takie przyjemności.
Czy pracodawca może poprosić mnie o zrobienie domowego biura podczas choroby?
Po raz kolejny dochodzimy do indywidualności każdego z nas. Jeśli złamiesz rękę i będziesz pracować w biurze, możesz nawet nie zostać niezdolny do pracy. Możesz także podnieść telefony drugą ręką i prawdopodobnie będziesz w stanie wysłać e-mail, nawet jeśli zapisanie go zajmie Ci trochę więcej czasu. Jeśli jednak złamiesz nogę, nie jest już pożądane, abyś, choćby tylko na początku, obciążał ją tylko chodzeniem do przystanku komunikacji miejskiej. W takim przypadku Twój lekarz narazi Cię na niezdolność do pracy. A niezdolność do pracy zawsze oznacza, że nie masz żadnych obowiązków zawodowych. Nie ma to jak częściowa niezdolność do pracy w Niemczech, lekarz zawsze potwierdza, że pracownik jest całkowicie ubezwłasnowolniony.
W przypadku, gdy pracodawca wymaga od Ciebie pracy z domu w czasie Twojej niezdolności do pracy, żądanie to nie jest prawnie skuteczne. Pamiętaj jednak, że w niektórych przypadkach musisz pozostać lojalny i dostępny dla swojego pracodawcy. Jednak zakres tych spraw jest bardzo wąski i może być prawnie egzekwowany tylko wtedy, gdy pracodawca może ponieść poważne szkody z powodu Twojej nieobecności. Tak jest na przykład w przypadku kierownika, który jako jedyny zna pewne informacje o projekcie i dlatego powinien być dostępny dla pracodawcy przez telefon nawet podczas choroby.
Czy mogę wrócić do pracy, nawet jeśli nadal jestem niezdolny do pracy?
Tak. Niezdolność do pracy jest jedynie prognozą lekarską i nie mówi nic o faktycznym stanie zdrowia. Jeśli więc wyzdrowiejesz jeszcze przed zakończeniem niezdolności do pracy, możesz wrócić do pracy. Ale to nie jest twój obowiązek. Jeśli jednak z jakiegoś powodu idziesz do pracy dobrowolnie, nawet jeśli jeszcze nie wyglądasz zdrowo, to pracodawca nie może pozwolić Ci pracować, a nawet ma obowiązek wydalić Cię z miejsca pracy. Chroni nie tylko Ciebie, ale przede wszystkim Ciebie, nawet jeśli nie zarażasz chorobą zakaźną. Gdyby zostawił cię do pracy jako wyraźnie chory, nawet jeśli sam chcesz to zrobić, pracodawca z drugiej strony łamałby prawo.
Czy pracodawca ma prawo dokonać przeglądu mojego stanu zdrowia?
Ma. Na przykład pracodawca może podejrzewać, że jesteś niezdolny do pracy tylko dlatego, że odmówiłeś upoważnienia z powodów operacyjnych. Może też podejrzewać, że Twoja niezdolność do pracy jest przez Ciebie tylko udawana z innych powodów. Istnieją jednak bardzo surowe zasady i żaden z nich nie może ingerować w Twoje dobra osobiste. Jedną z opcji może być zwrócenie się do pracodawcy o wizytę u lekarza medycyny pracy.
