Możliwość pracy w Niemczech na Minijob, Midijob lub Teilzeit – na co zwracać uwagę?
Praca w Niemczech na trzy zmiany nie jest dla każdego. Przede wszystkim kobiety, które mają rodziny czekające w domu, preferują krótsze etaty, które są bardziej rozpowszechnione w Niemczech niż w Polsce. Niemieckie formy zatrudnienia na niepełny etat to Minijob, Midijob lub Teilzeit i są popularną formą pracy dorywczej w Niemczech. Możesz mieć ich kilka, ale obowiązują cię pewne przepisy. Szczególnie jako osoba dojeżdżająca z innych krajów często nie możesz korzystać z korzyści, jakie oferują te formy zatrudnienia w Niemczech. Jaka jest między nimi różnica i jakie są ich zalety i wady dla osób dojeżdżających?
Minijob w Niemczech
Minijob działa jako rodzaj alternatywy dla pracy dorywczej w Niemczech. Z wyjątkiem pewnych przypadków nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ani podatku. Minijob często jest wybierany przez studentów, mamy na urlopie macierzyńskim lub emerytów jako formę pracy dorywczej. Minijob jest określany jako zatrudnienie, w ramach którego pracownik nie może zarobić więcej niż 520 € miesięcznie (obowiązuje na rok 2023). Wyjątkowo można zarobić więcej, ale suma nie może przekroczyć 6 240 € rocznie i wahania nie mogą być znacznie wyższe. Nie jest więc możliwe zarobienie 2 000 € w jednym miesiącu, a potem przez kolejne trzy miesiące po 100 € miesięcznie. Z Minijobu odprowadza się składki emerytalne w wysokości 3,6% zarobku, ale można ubiegać się o zwolnienie z tego obowiązku. W takim przypadku jednak dochód z pracy dorywczej wpłynie także na twoją przyszłą emeryturę. Minijob nie jest odpowiedni jako jedyny źródło dochodu!
Ponieważ Minijob jest ograniczony maksymalnym dochodem, każdorazowe podniesienie minimalnej płacy godzinowej oznacza, że pracownicy na Minijobie tracą na tym. Aby uniknąć odprowadzania składek i spełnić swoje cele, od roku 2024 nowelizacja ustawy o minimalnej płacy reguluje maksymalną kwotę dochodu z Minijobu poprzez wyrażenie go względem stawki godzinowej, a nie stałej kwoty, jak to było wcześniej. Wzór na obliczenie maksymalnej granicy dochodu z Minijobu wygląda następująco: minimalna stawka godzinowa x 130 / 3. Przy minimalnej stawce godzinowej wynoszącej 13 € możesz więc zarobić na Minijobie 13 x 130 / 3 = 564 € miesięcznie.
Na Minijobie nie płacisz żadnych obowiązkowych składek, ale musisz mieć ubezpieczenie zdrowotne
Jak wspomnieliśmy na początku, osoby pracujące na Minijobie nie płacą składek na ubezpieczenie społeczne. Dla osób dojeżdżających istnieje jednak jedno ważne “ale”. Jeśli jesteście obywatelami Czech i jedynym źródłem waszego dochodu jest Niemcy, zgodnie z rozporządzeniem UE w sprawie ubezpieczeń społecznych nr 883/2004 powinniście być ubezpieczeni społecznie w Niemczech. Co więc zrobić, gdy na Minijobie nie obowiązują obowiązkowe składki, ale jesteś zobowiązany do posiadania ubezpieczenia zdrowotnego? Możesz to osiągnąć tylko w ramach ubezpieczenia rodzinnych lub jako samopłatca. Jeśli jesteś rodzicem, pamiętaj, że w przypadku pracy w Niemczech na Minijobie nie masz prawa do Kindergeld (dodatku na dzieci). Przysługuje on tylko tym osobom, które mieszkają trwale z dzieckiem w Niemczech lub płacą podatki na terenie Niemiec. W przypadku utraty pracy na Minijobie nie masz również prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Oczywiście, pracując na Minijobie, masz również prawo do płatnego urlopu. Ustawnym minimum dni urlopu wynosi 24 dni robocze w przypadku 6-dniowego tygodnia pracy, a 20 dni w przypadku 5-dniowego tygodnia pracy. Dla pracowników na Minijobie decydujący jest fakt, ile dni w tygodniu pracują. Jeśli pracujesz pięć dni w tygodniu, masz prawo do 20 dni płatnego urlopu w ciągu roku. Jeśli pracujesz tylko dwa dni w tygodniu, przysługuje Ci 8 dni urlopu. Obliczenia opierają się na wzorze: liczba dni roboczych w tygodniu x 24 : 6 (dla 6-dniowego tygodnia i 24 dni urlopu) lub liczba dni roboczych w tygodniu x 20 : 5 (dla 5-dniowego tygodnia).
- Zalety: brak opłat i podatków
- Wady: brak prawa do zasiłku chorobowego, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku macierzyńskiego i, jako pracownik dojeżdżający, również brak prawa do Kindergeld (dodatku na dzieci).
Możliwość pracy dorywczej zawsze się przydaje. Jeśli jednak szukasz jej w Niemczech, przemyśl, czy w ogóle się opłaca.
Midijob w Niemczech
Jinou formou dorywczej pracy w Niemczech jest Midijob. W ramach tej formy zatrudnienia można zarobić od 520,01 € do 1.600 € miesięcznie, ale można pracować maksymalnie 133,3 godziny miesięcznie. Na Midijobie obowiązuje już obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, ale osoby pracujące na Midijobie płacą niższe składki procentowo niż osoby o dochodach powyżej 1.600 €. Składki są z jednej strony bardzo niskie, ale z drugiej strony dają wiele korzyści. Przede wszystkim w razie utraty pracy na Midijobie masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych, w razie choroby otrzymujesz zasiłek chorobowy, a kobiety w ciąży mogą liczyć na świadczenie macierzyńskie.
W kwestii podatków sprawa z Midijobem jest nieco bardziej skomplikowana. W odróżnieniu od obowiązku płacenia składek społecznych, nie masz obowiązku płacenia podatków, jeśli jesteś przypisany do klasy podatkowej 1 do 4. Ten obowiązek dotyczy tylko klas podatkowych 5 i 6. Prawo do Kindergeld przysługuje tylko pracownikom dojeżdżającym, którzy płacą składki na ubezpieczenie społeczne i podatki w Niemczech. Pracownicy dojeżdżający w klasach podatkowych 1-4 nie spełniają tego warunku i nie mają więc prawa do Kindergeld.
- Zalety: prawo do zasiłku chorobowego, zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia macierzyńskiego
- Wady: Kindergeld zależne od klasy podatkowej
Teilzeit w Niemczech
Praca w niepełnym wymiarze godzin w Niemczech jest szczególnie pożądaną formą zatrudnienia dla kobiet dojeżdżających z innych krajów. Teilzeit obejmuje każdy rodzaj zatrudnienia, który jest krótszy niż standardowy czas pracy Twoich kolegów w miejscu pracy. Jeśli więc pracujesz 39 godzin tygodniowo, podczas gdy Twoi koledzy pracują 40 godzin, można mówić o pracy w niepełnym wymiarze godzin. Dla Teilzeit obowiązują te same przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia, co dla każdego innego rodzaju zatrudnienia. Minimalne wynagrodzenie dla pracy w niepełnym wymiarze godzin wynosi więc 12 € na godzinę. Teilzeit nie jest więc powodem do obniżenia wynagrodzenia godzinowego, co czasami mylnie zakładają pracodawcy. O tym zdecydował najwyższy sąd w przypadku ratownika z Bawarii, który za pracę w Teilzeit otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 12 euro za godzinę, podczas gdy jego koledzy pracujący na pełny etat otrzymywali 17 € za godzinę za tę samą pracę.
Przy pracy na Teilzeit obowiązują takie same obowiązki płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i podatku, jak przy pełnym zatrudnieniu. Jeśli masz obowiązek płacenia podatków od swoich dochodów, masz także prawo do dodatku na dziecko (Kindergeld). W przypadku choroby otrzymujesz zasiłek chorobowy, płacisz składki na emerytury, więc będziesz mógł z nich skorzystać, a jeśli stracisz pracę, masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych.
Zalety: porównywalne z pełnym zatrudnieniem
Wady: praktycznie brak
Masz możliwość dorobić sobie dodatkowe pieniądze po pracy? Zastanawiasz się, czy powinieneś o tym powiedzieć swojemu pracodawcy? Odpowiedź brzmi tak. Ukrywanie pracy dorywczej może cię bowiem drogo kosztować.
Praca w Niemczech na pół etatu jako dodatkowe źródło dochodu? Uważaj na przepisy!
O pracę w Niemczech często ubiegają się również osoby, które już pracują na pełny etat. Nie ma to znaczenia, czy mają tradycyjną umowę o pracę, czy pracują na własny rachunek, obowiązują ich określone przepisy prawne. W Niemczech istnieją bowiem przepisy dotyczące czasu pracy, które określają, ile godzin tygodniowo maksymalnie może pracować pracownik lub jak długie muszą być przerwy między poszczególnymi zmianami. Dotyczy to nie tylko planowania zmian w ramach jednej firmy, ale zawsze musi być uwzględniana łączna suma przepracowanych godzin u WSZYSTKICH pracodawców. Dlatego jest obowiązkiem pracownika poinformować pracodawcę o tym, że ma inne dorywcze zatrudnienie.
Możesz pracować maksymalnie 48 godzin tygodniowo
W Niemczech maksymalna liczba przepracowanych godzin wynosi 48 godzin tygodniowo, dotyczy to wszystkich Twoich miejsc pracy, również pracy dorywczej. Jeśli więc standardowo pracujesz 40 godzin tygodniowo, to pozostaje Ci tylko 8 godzin na drugą pracę w tym samym tygodniu. Przerwa między poszczególnymi zmianami musi wynosić co najmniej 11 godzin. Co to oznacza w praktyce? Jeśli pracujesz w fabryce w Niemczech na pełny etat 40 godzin tygodniowo w systemie trzyzmianowym i pomagasz w pubie w weekendy, to w piątek nie powinieneś w ogóle pojawić się w pracy. Nawet jeśli twoja poranna zmiana kończy się o 14:30, nie możesz iść na drugą pracę przed sobotą o drugiej w nocy.
Podobnie, jeśli pracujesz w niedzielę w pubie do dziesiątej wieczorem, nie możesz iść na poranną zmianę w poniedziałek, która zaczyna się o szóstej rano. Rozumiemy, że często pracownicy sami naruszają przepisy dotyczące czasu pracy, ale sami powinniście wiedzieć, że takie nielegalne praktyki mogą w końcu odbić się boleśnie na waszym własnym zdrowiu.
Informuj pracodawcę o dodatkowych obowiązkach zawodowych
Jeśli więc doznasz wypadku przy pracy w pubie i okaże się, że opuściłeś bramy fabryki dopiero pięć godzin temu, nie będziesz miał prawa do zasiłku chorobowego w przypadku choroby, właśnie ze względu na naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy. Takie działanie może również sprawić trudności Twojemu pracodawcy, który zazwyczaj nie pozostawi tego bez reakcji i zwolni pracownika, który naruszył prawo, bez litowania na godzinę. Co więc powinieneś zrobić w swoim własnym interesie, aby pracodawcy i przepisy prawne nie doszły do Ciebie? Przede wszystkim pamiętaj, że w przypadku równoczesnego zatrudnienia masz obowiązek poinformować swojego przełożonego o dodatkowych obowiązkach zawodowych, niezależnie od rodzaju umowy o pracę. Pracodawca musi nawet zgodzić się na to, że oprócz pracy dla niego masz także inne dorywcze zatrudnienie. Musisz zgłosić nie tylko pracę dorywczą lub Teilzeit, ale także prowadzoną na terytorium Polski działalność gospodarczą.
