Niewłaściwe pytania na rozmowie kwalifikacyjnej i jak na nie odpowiadać?
Na pewno słyszałeś, że niektóre pytania są zabronione na rozmowach kwalifikacyjnych. Niemniej jednak, jak wynika z naszych badań, każdy z nas choć raz spotkał się podczas rozmowy kwalifikacyjnej z pytaniem, które zdecydowanie należy do listy pytań nieodpowiednich. Kobiety na przykład nauczyły się już mądrze omijać temat ciąży, ale istnieje wiele innych tematów, które wyglądają całkiem nieszkodliwie, ale są niedozwolone pytaniami podczas rozmowy. Wręcz przeciwnie, istnieją dane, o które specjaliści HR mogą pytać, zwłaszcza jeśli chodzi o uzgadnianie stosunku pracy. Skąd więc wiedzieć, kiedy rozmowa kwalifikacyjna idzie w złym kierunku i jak właściwie zareagować?
Rekruterzy muszą traktować kandydatów jak równych sobie, bez upośledzenia lub dyskryminacji
Po pierwsze, nieodpowiednie pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej to takie, które naruszają przepisy antydyskryminacyjne. Takie prawo można znaleźć nie tylko w Polsce, ale także w Niemczech („Allgemeines Gleichbehandlungsgesetz”). Obie ustawy w równym stopniu uznają te same sytuacje życiowe za dyskryminujące. Dotyczą one głównie religii czy macierzyństwa, ale określają także dyskryminację pośrednią i inne zachowania, które można uznać za dyskryminujące. Znalezienie odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak ważne jest, aby nikogo nie stawiać w niekorzystnej sytuacji, było na tyle skomplikowane, że poświęciliśmy temu pięcioczęściową serię.. Krótko mówiąc, antydyskryminacja nie jest nowoczesnym wynalazkiem, zajmował się nią już Arystoteles. Problem nie polega na tym, że dyskryminacja jest niewłaściwa, ale na tym, że nie powinniśmy dyskryminować w sposób, który postawiłby kogoś w niekorzystnej sytuacji. Równość traktowania to przecież nie tylko nasze konstytucyjne prawo zapisane w Karcie Podstawowych Praw i Wolności, ale także nasz podstawowy obowiązek.
Niewłaściwe pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej jako absolutne tabu
O co zatem rekruterzy nie powinni pytać za wszelką cenę? Są to obszary:
- Religia, wiara, orientacja seksualna
- Małżeństwo, stan cywilny, dzieci lub pragnienia posiadania dzieci i małżeństwo
- Ciąża, zdrowie
- Długi, sytuacja finansowa
- Przynależność związkowa, przynależność partyjna, udział w zrzeszeniach politycznych, poglądy polityczne
Niemniej jednak, niektórzy specjaliści HR mogą czasami próbować zadać niektóre z powyższych pytań. Najczęściej jest to temat dzieci i pytanie nie musi być skierowane do nich, zazwyczaj przybiera bardziej subtelną formę. Rekruterzy np. pytają o „dziurę” w CV i chcą potwierdzić lub zaprzeczyć, czy wynika ona z urlopu macierzyńskiego. Jak odpowiedzieć na takie pytanie w odpowiedni sposób? Najlepiej, staraj się zachować uprzejmość i dyplomację. Jeśli chcesz odpowiedzieć na pytanie o dzieci nawet za cenę mentalnego podcięcia gałęzi pod sobą, nic nie stoi na przeszkodzie. “W niektórych przypadkach bycie szczerym jest lepsze, niż poddawanie się arogancji specjalisty HR. Ale jeśli nie chcesz odpowiadać na żadne z tych pytań, po prostu powiedz, że chcesz trzymać się pytań, które są bezpośrednio związane ze stanowiskiem, o które obecnie negocjujesz.
Czasami nieodpowiednie pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej mogą wydawać się subtelne
Byłoby zaskakujące, gdyby rekruterzy nie znali granic, których nie wolno im przekraczać podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Ponieważ oczywiście nie wolno im pytać np. o Twój związek z alkoholem czy Twoją rodzinę, mogą zadawać pytania, które na pierwszy rzut oka wyglądają zupełnie niewinnie. Wystarczy zapytać coś w stylu: „Pracodawca dopłaca do pięciu tysięcy zl rocznie na kolonie dla dzieci, czy to pana interesuje?” Tak, nikt nie zapyta wprost, czy masz dzieci. Ale w zależności od tego, jak odpowiesz, utworzy obraz w ciągu sekundy i może to wpłynąć na jego decyzję.
Jak odpowiadać na nieodpowiednie pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej?
Jakiekolwiek pytanie najbardziej Cię porusza, postaraj się zachować spokój w przypadku każdego z nich. Możliwe, że doradca personalny szybko zda sobie sprawę ze swojego błędu, jakakolwiek twoja porywczość może ci tylko zaszkodzić. Jednocześnie zachowanie asertywności i poinformowanie ankietera, że pytanie nie jest odpowiednie, jest bardzo profesjonalne. Jak zatem prawidłowo zareagować? Można elegancko odpowiedzieć na to pytanie, pytając, czy informacje są istotne dla stanowiska, o które się ubiegasz. W ten sposób uprzejmie ostrzeżesz rekrutera, że przekroczył wyimaginowane granice Twojej debaty. Jeśli HR jest tego wart jako wizytówka całej firmy, wycofa się, a może nawet przeprosi. Daj człowiekowi prawo do przyznania się do błędu. , jeśli możesz to zrobić, rekruter da ci dodatkowe punkty.
Wyjątki od niedopuszczalnych pytań
Jak już wspomnieliśmy, czasami nawet nieodpowiednie pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej mogą być usprawiedliwione. Należy jednak zastanowić się, czy pytanie jest związane z danym stanowiskiem.
Wniosek o wyciąg z rejestru karnego
W niektórych przypadkach w ogłoszeniu można spotkać się z prośbą o przedłożenie odpisu z rejestru karnego. Czy jest w ogóle uzasadniona prośba pracodawców o uzyskanie danych na temat Twojej uczciwości? W niektórych przypadkach tak. Istnieją stanowiska, na których wykonywaniu uczciwość jest niezbędnym i uzasadnionym wymogiem. Dotyczy to na przykład księgowych, menedżerów czy bankierów, ale także kasjerów, czyli krótko mówiąc wszystkich, którzy pracują z pieniędzmi (w tym np. mechaników samochodowych). Obok tego jest administracja państwowa, która ma nawet prawo żądać wypisu z rejestru karnego. Wszyscy urzędnicy, policjanci, strażacy, ale także nauczyciele muszą przesłać odpis wraz z CV. W przypadku innych pracowników personel HR nie może żądać wyciągu z rejestru karnego. Nie mają nawet do tego podstawy prawnej.
Pytania dotyczące zdrowia
Odpowiedzi na pytania dotyczące stanu zdrowia również są niejednoznaczne. Jeśli ubiegasz się o stanowisko wymagające określonej sprawności fizycznej, pracodawca ma prawo wiedzieć, czy pod względem zdrowotnym podołasz takiej pracy. Kierowcy zawodowi, pracownicy budowlani, pracownicy magazynowi, wszyscy powinni znajdować się w stanie umożliwiającym im wykonywanie zawodu. Zwykle przed rozpoczęciem pracy przechodzisz badanie lekarskie, które wyda opinię, czy jesteś w stanie wykonywać daną pracę. Ale rekruterzy zwykle muszą podjąć decyzję, zanim wyślą cię do lekarza. Mogą więc ogólnie zapytać, czy uważasz, że twój stan zdrowia pozwala ci wykonywać tę pozycję. Nie wolno im jednak samodzielnie oceniać Twojego stanu zdrowia, za co odpowiada wyłącznie lekarz. Niedopuszczalne są również zapytania dotyczące chorób, urazów lub częstotliwości Twojej niezdolności do pracy.
Wyznanie religijne
Aplikujesz na recepcjonistkę do firmy, a rekruter zaskakuje Cię pytaniem o wyznanie? Oczywiście nie musisz odpowiadać na takie pytanie, ponieważ pracodawca nie ma powodu, aby takie informacje poznawać. Są oczywiście wyjątki. Tak więc, na przykład, z pewnego punktu widzenia nie jest pożądane, aby ateista wykonywał pracę ewangelickiego pastora. Dlatego jeśli dane stanowisko jest rzeczywiście związane z misją duchową lub religijną, to pożądane jest, aby pełnił je ktoś, kto rozumie dany obszar. Kwestia religii może więc nie być wykluczona.
Jakie pytania na rozmowie kwalifikacyjnej są dozwolone?
Celem rozmowy jest jak najlepsze poznanie kandydata do pracy. Gdy rekruter dokona złego wyboru, ma to wpływ na finanse firmy – a więc także na rekrutera. Wydaje się, że nie, każda procedura selekcji, każde nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy kosztuje firmę sporo pieniędzy. Dlatego w interesie firmy leży jak najlepsze poznanie kandydata i na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej prawidłowo ocenić, czy nadaje się on na dane stanowisko, czy też nie. Decyduje o tym kilka czynników, czasami może się po prostu zdarzyć, że nawet jeśli jesteś najbardziej odpowiedni pod względem doświadczenia lub wykształcenia, możesz nie pasować jako osoba do zespołu, co oznaczałoby, że prędzej czy później grozi Ci odejście. I dlatego rekruterzy podczas rozmów kwalifikacyjnych bardzo często pytają o rzeczy, które pomogą im w podjęciu decyzji. Jakie pytania na rozmowie kwalifikacyjnej są dozwolone?
- Miejsce zamieszkania – Rekruterów interesuje, jak daleko będziesz dojeżdżać do pracy. Gdybyś miał to za daleko, prawdopodobnie mógłbyś wyjść i powiedzieć, że dojazdy nie są tego warte. Dlatego prawdopodobnie rozwiążą to pytanie z tobą już podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
- Edukacja — większość miejsc pracy musi być obsadzana przez ludzi, którzy wiedzą, co robią. Pytanie o wykształcenie jest oczywiście zasadne i może pomóc w zdobyciu wymarzonej pracy. Szkodliwe może być jednak także tzw. przekwalifikowanie na dane stanowisko.
- Poprzednie doświadczenie – Wykształcenie to jedno, ale to, co robiłeś wcześniej (i jak długo) to drugie i mówi o tobie dużo więcej. Dlatego zadbaj o jak najlepsze zaprezentowanie swojego wyjątkowego doświadczenia zawodowego.
- Kwalifikacje – Nie kończy się na ukończeniu studiów, w świecie pracy pożądana jest ciągła edukacja. Kursy i dalsze szkolenia są bardzo ważne, aby być prawdziwymi ekspertami. Jednak fakt, że w żaden sposób nie poszerzyłeś swoich kwalifikacji, również wiele o Tobie mówi.
- Dodatkowa wiedza i umiejętności – Znasz języki obce czy dopiero się ich uczysz? Jak dobrze radzisz sobie z komputerem? A co z prawem jazdy? To wszystko, co powinni wiedzieć specjaliści HR.
- Elastyczność czasu – Tak, zadając pytania o dzieci, rekruterzy mogą dowiedzieć się, czy okazjonalne nadgodziny nie będą dla Ciebie problemem, ale powinni inaczej zadawać pytania o Twoją elastyczność. Niemniej jednak na wielu stanowiskach konieczne jest, abyś nie miał problemu z nagłym wydłużeniem godzin pracy.
Końcowa rada
Kieruj się własną intuicją. Jeśli wahasz się, czy odpowiedzieć na pytanie, które nie wydaje ci się właściwe, prawdopodobnie zapala się w tobie jakieś światło ostrzegawcze. Kiedy więc masz rozmowę kwalifikacyjną, a nerwowość i inne emocje opadły, poświęć trochę czasu na przejrzenie przebiegu rozmowy. Nie podobało ci się coś w nim? Czy rekruterzy byli zbyt natarczywi? Czy nie ma pan wrażenia, że to było bardziej przesłuchanie niż kolegialne przesłuchanie? Jeśli coś nie wydaje ci się właściwe, zdaj się na intuicję. Jeśli powie ci, że to nie jest odpowiedni pracodawca dla ciebie, zaufaj swojemu osądowi.
FACEBOOK: 🤔 Dziś ogólnie wiadomo, na jakie pytania nie wolno pytać rekruterów podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Odpowiedzi, które dostarczysz, mogłyby wpłynąć na opinię rekrutera i działać na Twoją niekorzyść. ⚠️ To samo dotyczy pracy w Niemczech. Jednak właśnie w Niemczech, gdzie stan cywilny i liczba dzieci wpływa na wysokość Twojej czystej pensji, pytania dotyczące rodziny mogą być uzasadnione. ✅ Ale nie podczas rozmowy kwalifikacyjnej. ❎
Jak radzić sobie z pytaniami, które Cię niekomfortowe? Dowiesz się tego z tego artykułu: ⬇⬇⬇
