Wózki widłowe, znane również jako wózki podnośnikowe, są nieodłączną częścią codziennej pracy wielu przedsiębiorstw handlowych i fabryk. Jednak zanim ktoś podejmie się prowadzenia takiego pojazdu, konieczne jest posiadanie odpowiedniego kwalifikacyjnego dokumentu – tzw. “uprawnienia na wózki widłowe”. Wielu pracowników branżowych zadaje sobie pytanie, od kiedy i w jakich okolicznościach można prowadzić wózek widłowy. Istnieją także różnice między formalnym szkoleniem a regularnymi rocznymi szkoleniami, które są częścią środków bezpieczeństwa w pracy. Ten artykuł daje wgląd w to, jakie są termin ważności uprawnień do obsługi wózków widłowych i kiedy konieczne jest odnowienie kwalifikacji.
Jakie warunki są niezbędne do uzyskania uprawnień na wózki widłowe?
W środowisku zawodowym istnieją określone warunki, które trzeba spełnić, aby uzyskać uprawnienia na wózki widłowe. Po pierwsze, osoba ubiegająca się o uprawnienia musi mieć przynajmniej 18 lat. Warunkiem koniecznym jest również to, aby przyszły operator wózka widłowego był zarówno fizycznie, jak i psychicznie zdolny do prowadzenia pojazdu. Ta zdolność jest w wielu przypadkach potwierdzana przez specjalne badania lekarskie z zakresu „Zdolności do pracy na stanowiskach kierowania, sterowania i nadzoru”, znane również jako badania G25, których zakres może się różnić w zależności od zakładu pracy. Badania te mogą być przeprowadzane przez lekarza medycyny pracy lub lekarza zakładowego.
Oprócz odpowiednich predyspozycji do uzyskania uprawnień, konieczne jest przeszkolenie teoretyczne i praktyczne prowadzone przez wykwalifikowanego instruktora. Doświadczenie samo w sobie nie wystarczy – szkolenie na uprawnienia na wózki widłowe musi być prowadzone przez osobę, która sama ukończyła specjalne szkolenie dla instruktorów. Po pomyślnym ukończeniu szkolenia pracownik otrzymuje uprawnienia na wózki widłowe. Ważne jest jednak, że samo posiadanie dokumentu nie uprawnia jeszcze do prowadzenia wózków widłowych w zakładzie pracy. W każdym przypadku wymagana jest wyraźna zgoda przedsiębiorstwa, udzielona poprzez pisemne upoważnienie do prowadzenia pojazdów przez firmę.
Jak długo ważny jest certyfikat na wózek widłowy?
W zasadzie certyfikat na wózek widłowy zachowuje swoją ważność przez całe życie – chyba że zostanie zgubiony i nie można go zastąpić przez pierwotnego instruktora. Więc kto zdał egzamin, teoretycznie może prowadzić wózki widłowe przez całe życie zawodowe. Jednakże, aby utrzymać uprawnienia do prowadzenia wózka widłowego w codziennej pracy, konieczne jest coroczne szkolenie dla każdego posiadacza certyfikatu na wózek widłowy. To coroczne odświeżenie, niezależnie od daty uzyskania certyfikatu, musi być również obowiązkowo udokumentowane na piśmie.
Kiedy trzeba odnowić certyfikat na wózek widłowy?
W tradycyjnym sensie odnowienie certyfikatu na wózek widłowy nie jest konieczne, ponieważ jest on ważny dożywotnio w Niemczech. Jednakże, niezbędne jest coroczne uczestnictwo w szkoleniu w miejscu pracy, aby zachować ważność uprawnień do prowadzenia wózków widłowych w ramach przedsiębiorstwa. Coroczne odświeżenie ma na celu przekazanie aktualnych standardów bezpieczeństwa oraz utrzymanie praktycznych umiejętności operatorów wózków widłowych. Ta zasada ma jednak swoje wyjątki: W wielu zakładach pracy dla praktykantów przewidziana jest półroczna częstotliwość odświeżania. Ponadto osoby posiadające certyfikat na wózek widłowy, ale nie miały możliwości zbierania praktycznego doświadczenia przez dłuższy czas, muszą zostać poddane ponownemu szczegółowemu przeszkoleniu.
Coroczne odświeżenie zazwyczaj obejmuje instrukcje dotyczące bezpieczeństwa oraz dodatkowe szkolenie w miejscu pracy lub związane z konkretnymi zastosowaniami, dotyczące teoretycznych i praktycznych podstaw, w zależności od dotychczasowej wiedzy danej osoby. Operatorów wózków widłowych należy również przeszkolić, gdy zostaną zatrudnieni, zmieniają swoje miejsce pracy w ramach przedsiębiorstwa, zmienia się sytuacja zagrożenia lub pojawią się nowe informacje na temat potencjalnych zagrożeń. Nawet jeśli zostanie użyty inny typ pojazdu, powinno odbyć się szkolenie z tym związane.
W codziennej pracy oznacza to, że nawet pracownik, który niedawno przeszedł szkolenie w innym zakładzie pracy, wymaga ponownego przeszkolenia w przypadku zmiany zakładu pracy. Przyczyna jest oczywista: Nowe warunki pracy, różne modele wózków widłowych, odmienne trasy i zmienione procesy pracy wymagają odpowiedniego przeszkolenia. To samo dotyczy pracowników, którzy chociaż należą do tego samego przedsiębiorstwa, przechodzą do innej dziedziny. Muszą być zaznajomieni z cechami swojego nowego miejsca pracy. Szkolenia zawsze odbywają się w oparciu o obowiązujące instrukcje operacyjne w przedsiębiorstwie.
Co robić, gdy zgubi się certyfikat na wózek widłowy?
Certyfikat na wózek widłowy stanowi potwierdzenie posiadanych umiejętności i kwalifikacji niezbędnych do samodzielnego obsługiwania urządzeń transportu poziomego, zgodnie z wytycznymi przepisów DGUV Vorschrift 68 “Urządzenia transportu poziomego” oraz zasad DGUV Grundsatz 308-001 dotyczących szkolenia kierowców. Kwalifikacje te nie są uzyskiwane poprzez instytucje państwowe, ale są przeprowadzane przez zakłady ubezpieczeń zawodowych lub upoważnione prywatne instytucje, takie jak producenci urządzeń transportu poziomego. Prowadzenie wózka widłowego lub innych urządzeń transportu poziomego bez ważnego certyfikatu na wózek widłowy i bez wyraźnej zgody zasadniczo jest zabronione. Osoby, które nie przestrzegają tego przepisu i obsługują wózek widłowy bez odpowiedniego upoważnienia, w razie wypadku nie są objęte ochroną ubezpieczeniową od wypadków w ramach ustawowego ubezpieczenia od wypadków i muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami finansowymi i karnymi.
Ponadto mogą być podjęte środki z zakresu prawa pracy, takie jak upomnienie lub nawet zwolnienie z pracy. Ponieważ nie istnieje oficjalny rejestr kierowców wózków widłowych, niemożliwe jest uzyskanie zastępczego dokumentu od organu administracyjnego w przypadku zgubienia certyfikatu. Zamiast tego osoby dotknięte problemem powinny spróbować poprosić o duplikat w miejscu szkolenia, w którym uzyskały kwalifikacje. Większość miejsc szkoleniowych po zdaniu egzaminu wydaje nie tylko ważny certyfikat na wózek widłowy, ale także certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia.
Należy jednak zauważyć, że z powodu przepisów dotyczących ochrony danych osobowych (obowiązek przechowywania danych przez 10 lat) dostawcy szkoleń mogą nie przechowywać danych uczestników i tym samym ponowne wydanie dokumentu zastępczego nie zawsze jest możliwe. W takim przypadku dotknięte osoby muszą ponownie przystąpić do szkolenia. W niektórych przypadkach pracodawcy również przechowują kopię certyfikatu na wózek widłowy w dokumentacji osobowej, co mogłoby stanowić dowód. Jednak w przypadku niejasności sensowne jest ponowne odbycie szkolenia i uzyskanie ponownej certyfikacji, zwłaszcza że jest to również okazja do aktualizacji własnej wiedzy.
Roczna instrukcja
Dla szkolenia w zakresie obsługi wózków widłowych istnieją jasne wytyczne: Tylko ci pracownicy, którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie, mogą być zatrudniani przez firmy do prowadzenia szkoleń z obsługi urządzeń transportu poziomego. Odpowiedzialność za coroczne szkolenie jest więc powierzana zaufanym i wykwalifikowanym pracownikom, którzy zostali przez firmę wyraźnie wyznaczeni do tego zadania.
Do tego mogą należeć na przykład koordynatorzy ds. bezpieczeństwa, wykwalifikowani mistrzowie lub inne osoby, które posiadają specjalne kwalifikacje do przeprowadzania takich szkoleń, najlepiej z ukończonym kursami na instruktora wózków widłowych. Taka regulacja daje przedsiębiorcom elastyczność wewnętrznego decydowania, kto ma uprawnienia do prowadzenia wózków widłowych i kto ponosi odpowiedzialność za odpowiednie szkolenie.
Faktycznie, prawnie nie jest wymagane, aby osoba prowadząca szkolenia w firmie miała własny certyfikat na wózek widłowy lub miała doświadczenie w obsłudze urządzeń transportu poziomego – istotne jest jedynie, aby posiadała szeroką wiedzę na temat używanych urządzeń transportu poziomego. Niemniej jednak w każdym przypadku korzystne jest, gdy osoba prowadząca szkolenie posiada certyfikat na wózek widłowy oraz posiada solidne umiejętności pedagogiczno-fachowe, takie jak to ma miejsce na przykład w przypadku instruktorów obsługi urządzeń transportu poziomego.
Jak długo jest ważna instrukcja?
Ważność szkolenia z zakresu obsługi wózków widłowych obejmuje maksymalny okres jednego roku. Jak już wspomniano, w szczególnych sytuacjach, takich jak na przykład szkolenie zawodowe, po zmianie miejsca pracy lub w przypadku nowego zagrożenia, mogą być wymagane dodatkowe szkolenia. Podczas szkolenia uczestnicy zostają zaktualizowani w zakresie obowiązujących przepisów prawnych, ryzyka wypadków związanych z urządzeniami transportu poziomego, instrukcji operacyjnych, kwestii odpowiedzialności prawnej oraz znaków bezpieczeństwa, aby utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa w miejscu pracy i chronić wszystkich członków zespołu. Coroczne odświeżanie jest ważne, aby zachować aktualność certyfikatu na wózek widłowy i istotnie przyczynia się do bezpieczeństwa w obsłudze urządzeń transportu poziomego. Ponadto około 14 000 wypadków rocznie związanych z wózkami widłowymi podkreśla znaczenie regularnych szkoleń.
Kto musi uczestniczyć w corocznym szkoleniu dla operatorów wózków widłowych?
Obowiązek corocznej instrukcji dla operatorów wózków widłowych dotyczy każdej osoby zatrudnionej w przedsiębiorstwie do obsługi urządzeń transportu poziomego. Regularne szkolenie jest niezbędne, aby podnieść świadomość bezpieczeństwa, odświeżyć wiedzę na temat prawidłowej obsługi wózków widłowych i przekazać nowe przepisy prawne lub wewnętrzne wytyczne. Niezależnie od indywidualnego doświadczenia zawodowego lub stażu pracy w przedsiębiorstwie, każdy operator wózków widłowych jest zobowiązany do udziału w tym corocznym odświeżeniu.
Co się dzieje z certyfikatem na wózek widłowy, jeśli coroczna instrukcja zostanie pominięta?
Jeśli coroczna instrukcja zostanie pominięta, sam certyfikat na wózek widłowy pozostaje ważny – przecież certyfikat ma ważność dożywotnią. Jednakże zaniechanie corocznego odświeżenia może spowodować tymczasową utratę uprawnień do prowadzenia wózka widłowego w zakładzie pracy przez posiadacza certyfikatu. Przedsiębiorstwa są zobowiązane do zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy i przestrzegania przepisów prawnych. Nieuczestniczenie w corocznej instrukcji oznacza więc, że pracodawca tymczasowo wyłącza danego pracownika z prowadzenia urządzeń transportu poziomego, dopóki nie zostanie odbyta wymagana instrukcja.
Jakie wózki widłowe mogę prowadzić posiadając certyfikat na wózek widłowy?
Wózki widłowe należą do kategorii urządzeń transportu poziomego i są przeznaczone do transportu i obsługi ładunków. Pojazdy te wyróżniają się swobodnie sterowanymi kołami oraz zdolnością do przemieszczania, ciągnięcia lub pchania ładunków. Specjalnie zaprojektowane do użytku wewnątrz zakładów pracy, mogą być używane zgodnie z wytycznymi Niemieckiego Ubezpieczenia od Wypadków (DGUV) zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, o ile nie przekraczają konstrukcyjnej prędkości maksymalnej 40 km/h. Wózki widłowe zazwyczaj posiadają urządzenie podnoszące lub zamontowane podobnie do żurawia, aby podnosić lub transportować ładunki. Paleta urządzeń transportu poziomego obejmuje oprócz wózków widłowych również specjalistyczne pojazdy, takie jak ciągniki i wózki paletowe.
Prowadzenie wózków widłowych – niezależnie od ich typu – na terenie zakładu pracy zawsze wymaga specjalnego upoważnienia w postaci certyfikatu na wózek widłowy, który jest zgodny z standardami przemysłowymi, takimi jak DGUV Grundsatz 308-001 i DGUV Vorschrift 68. Uprawnia on do prowadzenia różnych pojazdów transportu poziomego, o ile nie przekraczają one konstrukcyjnej maksymalnej prędkości 40 km/h. Ponadto do prowadzenia terenowych teleskopowych wózków widłowych wymagane jest specjalne szkolenie zgodnie z DGUV Grundsatz 308-009! Ważne: Certyfikat kategorii L, który przede wszystkim jest przeznaczony do obsługi ciągników rolniczych i leśnych na drogach publicznych, nie spełnia tych wymagań.
Szkolenie do prowadzenia urządzeń transportu poziomego zwykle skupia się na obsłudze wózków widłowych z przodu – jest to certyfikat na wózek widłowy pierwszego stopnia. Pojazdy te różnią się specyficznymi cechami dotyczącymi swoich elementów sterujących, sposobu jazdy oraz środków bezpieczeństwa w porównaniu do innych rodzajów wózków widłowych. Osoba chcąca prowadzić specjalistyczne urządzenia transportu poziomego, takie jak teleskopowe wózki widłowe lub wózki widłowe do kontenerów, musi dodatkowo ukończyć specjalne szkolenie i zdać egzamin.
Jakie urządzenia transportu poziomego można prowadzić bez certyfikatu na wózek widłowy?
Tak zwane urządzenia transportu poziomego obsługiwane przez osobę chodzącą mogą być używane wewnątrz zakładu pracy bez konieczności posiadania certyfikatu na wózek widłowy po odbyciu szkolenia przez uprawnioną osobę. Osoby prowadzące szkolenia to wyznaczeni przez pracodawcę i uprawnieni pracownicy, którzy są przeszkoleni w tematach zawodowych, w większości przypadków są to kierownicy, mistrzowie, technicy lub inżynierowie.
Czy można prowadzić wózek widłowy na publicznych drogach posiadając certyfikat na wózek widłowy?
Osoba chcąca prowadzić wózek widłowy na publicznych drogach powinna przestrzegać kilku specjalnych regulacji. Podczas gdy wózki widłowe są przede wszystkim przeznaczone do użytku na terenach firmowych, mogą być używane w ruchu drogowym pod określonymi warunkami. Jednakże wymaga to spełnienia zarówno przez wózek widłowy, jak i przez kierującego dodatkowych wymagań prawa drogowego.
Do tych wymagań należą między innymi specjalne cechy wyposażenia pojazdu, takie jak maksymalna prędkość, oświetlenie i tablice rejestracyjne, rodzaj pojazdu oraz odpowiednia kwalifikacja kierowcy, która wykracza poza wewnętrzną zgodę na prowadzenie pojazdów. Jako kwalifikacja, zazwyczaj wystarczy zwykłe prawo jazdy kat. B, które obejmuje klasę L. Ponadto kierowca musi mieć osobiste ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. W szczególności na terenach zakładowych, które mogą być również używane przez osoby z zewnątrz, należy zachować ostrożność. Może to szybko doprowadzić do sytuacji, w której mamy do czynienia z ruchem drogowym, z wszystkimi tego konsekwencjami prawnymi. Należy więc z góry zapoznać się z konkretnymi przepisami lokalnych organów ruchu drogowego, aby uniknąć naruszeń prawa.
Co to jest wewnętrzny certyfikat na wózek widłowy?
Wewnętrzne szkolenie na operatora wózka widłowego składa się z różnych etapów. Na początku, w jednym z modułów, przekazywane są zarówno podstawy teoretyczne, jak i umiejętności praktyczne. W ramach tego uczestnicy uczą się istotnych przepisów bezpieczeństwa dotyczących obsługi urządzeń transportu poziomego i wózków widłowych. Następnie główny nacisk kładziony jest na praktyczne zastosowanie, podczas którego uczestnicy ćwiczą jazdę, zazwyczaj bezpośrednio na miejscu pracy. Po pomyślnym zakończeniu egzaminu, który obejmuje zarówno zdobyte teoretyczne umiejętności, jak i praktyczne umiejętności, uczestnikom wydawane jest zaświadczenie oraz certyfikat na operatora wózka widłowego. Ten ostatni zawiera zdjęcie posiadacza i od tego momentu służy jako potwierdzenie ich kwalifikacji do prowadzenia wózków widłowych wewnątrz zakładu pracy.
FAQ
Jak często operator wózka widłowego powinien przeprowadzać kontrolę wózka?
Operator wózka widłowego powinien przeprowadzać szczegółową kontrolę wózka widłowego przed każdym użyciem. Codzienna kontrola wizualna i funkcjonalna obejmuje sprawdzenie urządzeń bezpieczeństwa, hamulców, opon oraz sprawności wszystkich systemów elektrycznych i hydraulicznych. Dzięki tego rodzaju kontrolom wstępnym zapewniona jest możliwość bezpiecznego użycia urządzenia transportu poziomego.
Co to jest certyfikat na wózek widłowy stopnia 3?
Certyfikat na wózek widłowy stopnia 3 odnosi się do specjalistycznego szkolenia dotyczącego obsługi urządzeń transportu poziomego o szczególnych wymaganiach, takich jak wózki wysokiego składowania, wózki wąskotorowe lub inne specjalistyczne typy wózków widłowych. Ten poziom szkolenia opiera się na podstawach stopni 1 i 2 i kończy się egzaminem, który potwierdza kierowcy poszerzoną wiedzę i umiejętności, aby móc bezpiecznie obsługiwać złożone i specyficzne wózki widłowe.
Ile kosztuje certyfikat na wózek widłowy?
Koszty certyfikatu na wózek widłowy różnią się w zależności od dostawcy, zakresu szkolenia i regionu, ale zazwyczaj oscylują między 200 a 400 euro. Inwestycja obejmuje zarówno szkolenie teoretyczne, jak i praktyczne oraz końcowe egzaminy, aby uczestnikom przekazać niezbędną wiedzę i umiejętności do bezpiecznego obsługiwania wózków widłowych.
Jakie prawo jazdy faktycznie potrzeba do prowadzenia ładowarki kołowej?
Do prowadzenia ładowarki kołowej na publicznych drogach w Niemczech zazwyczaj wymagane jest prawo jazdy kategorii B, jeśli masa pojazdu wraz ze wszystkimi osprzętami nie przekracza 3,5 tony. Wewnątrzzakładowo konieczne jest natomiast specjalne uprawnienie operatora, podobne do certyfikatu na wózek widłowy.
Podsumowanie
Tak zwane certyfikaty na wózki widłowe są istotnym elementem dla wielu różnych zawodów, ponieważ tylko posiadając odpowiednie uprawnienia można prowadzić i obsługiwać wózki widłowe oraz inne urządzenia transportu poziomego. Wewnętrzny certyfikat na urządzenie transportu poziomego, który został raz uzyskany, formalnie nie traci swojej ważności – po zdaniu egzaminu jest on uznawany do końca życia. Jednakże dla posiadaczy certyfikatu ważne jest, aby corocznie uczestniczyć w uzupełniającym szkoleniu, aby utrzymać swoje uprawnienia do prowadzenia urządzeń transportu poziomego w zakładzie pracy. Te regularne szkolenia zapewniają, że operatorzy wózków widłowych są zawsze informowani o najnowszych przepisach bezpieczeństwa i ich umiejętności są dostosowywane do aktualnych wymagań. Pominięcie tego corocznego szkolenia prowadzi zatem do tymczasowego zawieszenia uprawnień do obsługi, do czasu odbycia dodatkowego szkolenia.
