Dla większości z nas dni świąteczne są dniami wolnymi od pracy i okazją do odpoczynku lub nadrobienia zaległości, na które w dni robocze brakuje czasu. Istnieją jednak branże, w których święto nie oznacza dnia wolnego. Typowymi przykładami są gastronomia, służba zdrowia, rolnictwo czy służby bezpieczeństwa. Dla tych, dla których praca w święto w Niemczech jest obowiązkowa, obowiązują jasne przepisy prawne dotyczące wynagrodzenia, czasu pracy i innych aspektów. A co z innymi branżami, w których można odłożyć pracę? Czy w ogóle można pracować w dni świąteczne? Jakie dodatki przysługują i czy można odmówić pracy w święto w Niemczech?
Podstawa prawna pracy w święto w Niemczech
Podstawowa zasada brzmi: Zgodnie z niemiecką ustawą o czasie pracy (Arbeitszeitgesetz, skrót ArbZG) niedziele i święta są dniami wolnymi od pracy, a praca w dni świąteczne nie jest dozwolona. W niektórych wyjątkowych przypadkach praca w święto w Niemczech jest nieunikniona, ale ustawa reguluje taką pracę oraz definiuje prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.
Jak są płatne święta w Niemczech?
Czas pracy odpracowany w dni świąteczne jest ogólnie traktowany jak każdy inny czas, choć jest wynagradzany dodatkowym dodatkiem za pracę w święto. Oznacza to, że godziny przepracowane w święto są normalnie wliczane do pozostałych godzin pracy. Wysokość dodatku za pracę w święto w Niemczech nie jest jednolita i zazwyczaj wynosi od 25 do 150%, co stanowi duży przedział. Wysokość dodatku za pracę w święto w Niemczech można znaleźć w umowie o pracę lub w układzie zbiorowym.
W układzie zbiorowym obowiązującym w Starke Jobs dodatki za pracę w święta wynoszą 100%, niezależnie od rodzaju święta.
Nie ma jednak prawnego prawa do dodatków. Wysokość dodatku wynika z umowy o pracę lub jest regulowana przez układ zbiorowy, którym kieruje się pracodawca. Ogólnie przyjmuje się, że każde święto w Niemczech jest inaczej wynagradzane i zależy również od tego, czy święto przypada na niedzielę, czy nie.
Czy pracodawca w Niemczech może zmusić mnie do pracy w święto?
Odpowiedź w dużej mierze zależy od Twojego zawodu i branży, w której pracujesz. Na przykład w służbie zdrowia, policji czy straży pożarnej praca w święto jest nieunikniona, podobnie jak praca w domu dziecka, praca opiekunek czy praca ze zwierzętami. W innych branżach zależy to bardziej od woli pracodawcy czy charakteru działalności – na przykład branża gastronomiczna z natury korzysta z faktu, że ludzie mają wolne, więc zamykanie restauracji czy baru w święto byłoby nielogiczne. Jednak w takim przypadku pracodawca musi wyraźnie określić to w umowie o pracę lub w układzie zbiorowym. W przeciwnym razie pracodawca nie ma podstaw prawnych, aby wymagać, byś obowiązkowo przyszedł do pracy w święto, a decyzja o tym, czy przyjdziesz, zależy od Twojej dobrowolnej zgody.
W innych zawodach, w których praca może zostać odłożona, obowiązuje zasada, że święto państwowe w Niemczech jest dniem wolnym od pracy. W takim przypadku pracodawca nie może wymagać, abyś pracował. Jedynym uzasadnieniem do tego jest szczególnie poważny problem operacyjny. Za taki można uznać na przykład sytuację, gdy jako zarządca obiektu zostaniesz wezwany do wycieku wody w budynku.
Jak są liczone święta państwowe w Niemczech przy 4-dniowym tygodniu pracy?
Jeśli święto państwowe w Niemczech przypada na jeden z czterech dni roboczych, jest traktowane jako zwykłe święto państwowe. Czas pracy nie musi być wówczas odrabiany. Jeśli więc pracujesz od poniedziałku do czwartku i święto przypada na poniedziałek, pracujesz dalej we wtorek, środę i czwartek, a piątek masz wolny jak zwykle.
Za które święta państwowe w Niemczech przysługują dodatki?
Ponieważ w Niemczech nie istnieje ustawowy obowiązek wypłacania dodatków za pracę w święto i ponieważ te dodatki są regulowane indywidualnie przez pracodawców w układach zbiorowych lub umowach o pracę, istnieją różnice w wysokości dodatków za poszczególne święta w Niemczech. Mówiąc prosto, nie wszystkie święta państwowe mają jednakową rangę. Dlatego wysokość dodatków za pracę w te dni może się różnić. Najwyższe dodatki – do 150% – są wypłacane za szczególnie ważne święta, takie jak Boże Narodzenie (konkretnie 25 i 26 grudnia), 1 maja oraz Wielkanoc. Należy pamiętać, że określenie „do 150%” zależy od ustaleń obowiązujących w Twoim miejscu pracy. Nie każdy, kto pracuje w Boże Narodzenie, ma prawo do 150% standardowego wynagrodzenia dziennego za pracę w te dni.
Pytania i odpowiedzi
Czy opłaca mi się pracować w święto państwowe w Niemczech?
Odpowiedź na pytanie, czy opłaca się pracować w święto państwowe w Niemczech, zależy głównie od tego, jak praca w święto jest uregulowana w Twoim miejscu pracy. Niemcy nie mają ustawowego obowiązku wypłacania dodatków za pracę w nadgodzinach, jednak pracodawcy regulują to w układach zbiorowych lub umowach o pracę. Z reguły masz prawo do dodatku w wysokości od 50 do 150% Twojego dziennego wynagrodzenia, w zależności od umowy i rodzaju święta. Czasami możesz otrzymać w zamian dzień wolny.
Czy pracodawca może zmusić mnie do pracy w święto lub w niedzielę?
Nie może, chyba że wymaga tego charakter Twojej pracy. Niektóre branże, takie jak służba zdrowia, rolnictwo czy służby bezpieczeństwa, muszą funkcjonować nieprzerwanie. Święta państwowe czy niedziele nie oznaczają więc prawa do wolnego w tych przypadkach. Podobnie jest w gastronomii, jednak tutaj praca w święto jest raczej kwestią uzgodnienia, a nie jednoznacznego nakazu ze strony pracodawcy. W innych branżach, które mogą przełożyć pracę i nie wymagają ciągłej działalności, prawo zakazuje pracy w niedziele i święta. Za złamanie tego prawa pracodawcy grozi kara grzywny do 15 000 €.
